Bạn có thể đã mất hàng giờ để tự hỏi điều gì khiến máy tính xách tay của bạn mất quá nhiều thời gian khi khởi động?! Và bây giờ các nhà khoa học đã hỏi tương tự đối với bộ não con người: Chính xác thì nó khởi động lại như thế nào sau khi bị gây mê, hôn mê, hay trong một giấc ngủ sâu?
Sử dụng một nhóm 30 người trưởng thành khỏe mạnh được gây mê toàn thân trong ba giờ và một nhóm 30 người trưởng thành khỏe mạnh khác, phục vụ nghiên cứu với các trường hợp khi con người tỉnh táo, một nghiên cứu mới cho thấy một số hiểu biết về cách não bộ tự quay trở lại ý thức như thế nào.
Nó chỉ ra rằng bộ não chuyển trở lại từng phần một, thay vì tất cả cùng một lúc – và khả năng giải quyết các vấn đề trừu tượng, do vỏ não trước xử lý, là những chức năng hoạt động trở lại trực tuyến nhanh nhất. Các vùng não khác, bao gồm cả những vùng quản lý thời gian phản ứng và sự chú ý, mất nhiều thời gian hơn.
Bác sĩ gây mê Max Kelz đến từ Đại học Pennsylvania cho biết: “Mặc dù ban đầu rất ngạc nhiên, nhưng xét về mặt tiến hóa thì khả năng nhận thức cao hơn cần phải phục hồi sớm” .
“Ví dụ, nếu ai đó thức dậy trước một mối đe dọa, các cấu trúc như vỏ não trước trán sẽ rất quan trọng để phân loại tình huống và lập kế hoạch hành động.”
Nhiều phương pháp đã được sử dụng để đo những gì đang xảy ra trong não, bao gồm quét điện não đồ (EEG) và các bài kiểm tra nhận thức trước và sau khi đi khám. Các bài kiểm tra này đo tốc độ phản ứng, khả năng khôi phục lại trí nhớ và các kỹ năng khác.
Phân tích kết quả đo điện não đồ, các nhà nghiên cứu lưu ý rằng các vùng phía trước của não – nơi chứa các chức năng bao gồm giải quyết vấn đề, ghi nhớ và kiểm soát vận động – trở nên đặc biệt hoạt động khi não bắt đầu phục hồi.
So sánh với nhóm đối chứng cho thấy những người được gây mê mất khoảng ba giờ để hồi phục hoàn toàn.
Nhóm nghiên cứu cũng theo dõi những người tham gia về lịch trình ngủ của họ trong những ngày sau thử nghiệm. Trải nghiệm này dường như không ảnh hưởng tiêu cực đến thói quen ngủ ở những người đã được gây mê.
Bác sĩ gây mê Michael Avidan từ Đại học Washington cho biết: “Điều này cho thấy bộ não của con người khỏe mạnh có khả năng phục hồi, ngay cả khi tiếp xúc lâu với thuốc gây mê sâu” .
“Về mặt lâm sàng, điều này ngụ ý rằng một số rối loạn nhận thức mà chúng ta thường thấy trong nhiều ngày hoặc thậm chí vài tuần trong quá trình hồi phục sau gây mê và phẫu thuật – chẳng hạn như mê sảng – có thể là do các yếu tố khác ngoài tác động kéo dài của thuốc gây mê lên não.”
Rất nhiều thủ tục phẫu thuật đơn giản sẽ không thể thực hiện được nếu không có thuốc gây mê, một cách hiệu quả và có kiểm soát để tắt ý thức trong não – điều có thể xảy ra không chủ ý trong trường hợp hôn mê.
Mặc dù chúng được sử dụng rộng rãi, chúng tôi không thực sự hiểu được cách thức hoạt động của thuốc gây mê một cách chi tiết chính xác, ngay cả khi chúng tôi đã tìm ra cách sử dụng chúng một cách an toàn. Có rất nhiều ý tưởng về cách bộ não đối phó với những loại thuốc này, nhưng vẫn chưa có bằng chứng cụ thể.
Những phát hiện mới nhất không chỉ có thể giúp ích cho việc điều trị và chăm sóc bệnh nhân – chẳng hạn như sau các cuộc phẫu thuật lớn liên quan đến gây mê – mà còn giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về bộ não và cách nó phản ứng với sự gián đoạn.
Bác sĩ gây mê George Mashour đến từ Đại học Michigan cho biết: “Làm thế nào não phục hồi sau trạng thái bất tỉnh là điều quan trọng về mặt lâm sàng nhưng cũng cho chúng ta cái nhìn sâu sắc về cơ sở thần kinh của chính ý thức” .
Nghiên cứu đã được công bố trên eLife .
Nguồn:
_https://www.sciencealert.com/here-s-how-the-brain-reboots-itself-after-the-deep-sleep-of-anesthesia
_https://elifesciences.org/articles/59525
