Có một cái gì đó kỳ lạ ở gần trung tâm thiên hà.
Cách Trái đất 25.000 năm ánh sáng, các nhà thiên văn học đã tìm thấy một ngôi sao kỳ lạ gần như đã không tồn tại trong vài tháng trước khi xuất hiện trở lại.
Một nhóm các nhà thiên văn học quốc tế đã quan sát ngôi sao VVV-WIT-08 đã giảm độ sáng đi đến nỗi nó gần như biến mất khỏi không gian. Trong khi nhiều ngôi sao thay đổi độ sáng do xung quanh chúng hoặc bị che khuất bởi một ngôi sao khác trong hệ đôi (là hai thiên thể gắn bó với nhau do tác động lực hấp dẫn lẫn nhau bay quanh trọng tâm chung) thì rất hiếm khi có một ngôi sao trở nên mờ hơn trong khoảng thời gian vài tháng và sau đó sáng trở lại.
Xem thêm >>Mười lăm năm Radar tiết lộ những sự thật cơ bản nhất về sao Kim
Các nhà nghiên cứu tin rằng VVV-WIT-08 có thể thuộc một lớp mới của hệ sao đôi “khổng lồ nhấp nháy”, nơi một ngôi sao khổng lồ lớn hơn Mặt trời 100 lần bị che khuất vài thập kỷ một lần bởi một người bạn đồng hành trên quỹ đạo chưa được nhìn thấy. Bạn đồng hành có thể là một ngôi sao hoặc một hành tinh khác được bao quanh bởi một lớp mờ đục, che khuất ngôi sao khổng lồ, khiến nó biến mất rồi xuất hiện trở lại trên bầu trời. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
Phát hiện này do Tiến sĩ Leigh Smith từ Viện Thiên văn học của Cambridge, làm việc với các nhà khoa học tại Đại học Edinburgh, Đại học Hertfordshire, Đại học Warsaw ở Ba Lan và Đại học Andres Bello ở Chile.
Bạn đồng hành của Smith, Tiến sĩ Sergey Koposov từ Đại học Edinburgh cho biết: “Thật đáng kinh ngạc khi chúng tôi vừa quan sát thấy một vật thể tối, lớn và dài đi biến mất trước mắt chúng ta và chúng tôi chỉ có thể suy đoán lý do của nó là gì”.
Vì ngôi sao nằm trong vùng dày đặc của Dải Ngân hà, nên các nhà nghiên cứu đã xem xét liệu một vật thể tối không xác định nào đó có thể chỉ tình cờ trôi dạt trước ngôi sao khổng lồ hay không. Tuy nhiên, các mô phỏng cho thấy rằng sẽ phải có một số lượng rất lớn các thiên thể tối trôi nổi xung quanh thiên hà để có thể xảy ra hiện tượng này này.
Một hệ thống sao cũng giống vậy đã được biết đến từ lâu. Ngôi sao khổng lồ Epsilon Aurigae bị che khuất một phần bởi một đĩa bụi khổng lồ sau mỗi 27 năm, nhưng chỉ mờ đi khoảng 50%. Ví dụ thứ hai, TYC 2505-672-1, được tìm thấy cách đây vài năm và giữ kỷ lục hiện tại cho hệ sao đôi “làm mờ” có chu kỳ quỹ đạo dài nhất — 69 năm — kỷ lục mà VVV-WIT-08 hiện là đối thủ.
Nhóm nghiên cứu có trụ sở tại Anh cũng đã tìm thấy thêm hai ngôi sao khổng lồ kỳ lạ này ngoài VVV-WIT-08, cho thấy đây có thể là một lớp sao “khổng lồ nhấp nháy” mới để các nhà thiên văn học nghiên cứu.
VVV-WIT-08 được VISTA Variables tìm thấy trong cuộc khảo sát Via Lactea (VVV), một dự án sử dụng kính thiên văn VISTA do Anh chế tạo ở Chile và được vận hành bởi Đài thiên văn phía nam châu Âu, họ đã quan sát gần một tỷ ngôi sao trong gần một thập kỷ để tìm kiếm các ví dụ có độ sáng khác nhau trong phần hồng ngoại của quang phổ.
Trong khi VVV-WIT-08 được phát hiện bằng cách sử dụng dữ liệu VVV, thì sự mờ đi của ngôi sao cũng được quan sát bởi Thí nghiệm thấu kính hấp dẫn quang học (OGLE), một chiến dịch quan sát kéo dài do Đại học Warsaw thực hiện. OGLE thực hiện các quan sát thường xuyên hơn, nhưng gần với phần quang phổ nhìn thấy hơn. Những quan sát thường xuyên này là chìa khóa để lập mô hình VVV-WIT-08 và chúng cho thấy ngôi sao khổng lồ bị mờ đi một lượng như nhau ở cả ánh sáng có thể nhìn thấy và hồng ngoại.
Hiện nay dường như có khoảng nửa tá hệ sao tiềm năng đã biết thuộc loại này, bao gồm các ngôi sao khổng lồ và các thiên thể không trong suốt. Smith cho biết: “Chắc chắn còn nhiều điều nữa cần được khám phá, nhưng thách thức bây giờ là tìm ra người bạn đồng hành ẩn là gì và làm thế nào chúng bị bao quanh bởi những thiên thể”. “Khi làm như vậy, chúng ta có thể học được điều gì đó mới về cách các loại hệ thống này hoạt động.”
Lần đầu tiên, các nhà vật lý đã xác nhận những làn sóng bí ẩn gây ra cực quang
Nguồn:
_https://phys.org/news/2021-06-astronomers-giant-center-galaxy.html
