Tóm tắt bài viết này
- Hormone tăng trưởng (HGH) tiết ra mạnh nhất trong giấc ngủ sâu (sóng chậm).
- Giấc ngủ sâu là giai đoạn phục hồi, sửa chữa mô và xương quan trọng nhất.
- Trẻ em và thanh thiếu niên cần ngủ đủ giấc để phát triển chiều cao tối ưu.
- Thiếu ngủ mãn tính làm rối loạn nhiều hormone, gây tăng cân và bệnh tật.
- Có thể cải thiện giấc ngủ sâu và HGH qua lối sống, dinh dưỡng và vận động.
Câu nói quen thuộc “ngủ nhiều để cao lớn” mà ông bà ta vẫn thường khuyên dạy không chỉ là kinh nghiệm dân gian mà còn có cơ sở khoa học vô cùng vững chắc. Bí mật thực sự đằng sau sự phát triển vượt trội về thể chất và một cơ thể khỏe mạnh lại nằm ẩn sâu trong những khoảnh khắc yên tĩnh nhất của đêm – giai đoạn giấc ngủ sâu.
Hormone tăng trưởng của con người (Human Growth Hormone – HGH), hay còn gọi là somatotropin, là một loại hormone chủ chốt do tuyến yên, một tuyến nhỏ ở đáy não, sản xuất.1 Hormone này đóng vai trò kép: ở trẻ em và thanh thiếu niên, nó là động lực chính kích thích sự phát triển của xương và các mô, giúp tăng chiều cao; ở người lớn, HGH chuyển sang nhiệm vụ duy trì cấu trúc cơ thể, điều hòa quá trình trao đổi chất và sửa chữa các tế bào bị tổn thương.
Điều đáng kinh ngạc là có tới 75% lượng HGH hàng ngày được giải phóng trong khi chúng ta ngủ. Sự giải phóng này không diễn ra ngẫu nhiên mà được “lập trình” để xảy ra với cường độ mạnh nhất trong giai đoạn ngủ sâu nhất. Tạinhungdieuthuvi.com, chúng tôi tin rằng việc hiểu rõ cơ chế hoạt động của cơ thể là bước đầu tiên để sống khỏe mạnh hơn. Hãy cùng chúng tôi khám phá bí mật đằng sau mối liên kết kỳ diệu giữa giấc ngủ và hormone tăng trưởng.
Giải Mã Giấc Ngủ Sâu: Giai Đoạn Vàng Cho Sự Tái Tạo
Để hiểu tại sao HGH lại ưu ái giấc ngủ sâu, trước hết chúng ta cần tìm hiểu về các giai đoạn của giấc ngủ. Một đêm ngủ điển hình không phải là một trạng thái bất động kéo dài mà là một chu trình gồm 4-6 vòng lặp, mỗi vòng bao gồm hai loại giấc ngủ chính: NREM (giấc ngủ không chuyển động mắt nhanh) và REM (giấc ngủ chuyển động mắt nhanh).
Giấc ngủ NREM được chia thành 3 giai đoạn, trong đó giai đoạn 3 (NREM 3) chính là “giấc ngủ sâu” hay còn gọi là “giấc ngủ sóng chậm” (Slow-Wave Sleep – SWS). Đây là giai đoạn ngủ sâu nhất, khi cơ thể gần như “tắt” mọi hoạt động không cần thiết và rất khó để bị đánh thức.
Điểm đặc trưng của giấc ngủ sâu là sự xuất hiện của các sóng não có biên độ cao và tần số rất thấp, được gọi là sóng delta. Có thể hình dung nếu sóng não khi thức giống như những gợn sóng nhanh và dồn dập trên mặt hồ, thì sóng delta lại giống như những con sóng lớn, chậm rãi và mạnh mẽ của đại dương. Trong trạng thái này, nhịp tim, nhịp thở và huyết áp đều giảm xuống mức thấp nhất trong ngày, các cơ bắp được thư giãn hoàn toàn.10 Đây chính là trạng thái nghỉ ngơi và phục hồi đỉnh cao của cơ thể.
Ngoài việc là thời điểm vàng cho HGH, giấc ngủ sâu còn thực hiện nhiều chức năng sống còn khác:
- Phục hồi năng lượng và sửa chữa tế bào: Cơ thể tiến hành sửa chữa các mô cơ bị tổn thương, xây dựng lại xương và bổ sung năng lượng cho các tế bào.
- Tăng cường hệ miễn dịch: Giấc ngủ sâu kích thích sản xuất cytokine, một loại protein quan trọng giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng và viêm nhiễm.
- Củng cố trí nhớ: Não bộ xử lý, sàng lọc và củng cố các thông tin thu thập được trong ngày, chuyển những ký ức quan trọng vào bộ nhớ dài hạn.
Lượng giấc ngủ sâu chúng ta có được thay đổi đáng kể theo độ tuổi. Trẻ em và thanh thiếu niên dành một phần lớn thời gian ngủ (có thể lên tới 2 giờ mỗi đêm) trong giai đoạn ngủ sâu, điều này cực kỳ cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển của chúng. Tuy nhiên, lượng thời gian này giảm mạnh khi chúng ta già đi, người lớn tuổi có thể chỉ có 30 phút hoặc thậm chí không có giấc ngủ sâu.
Sự giải phóng HGH trong giấc ngủ sâu không phải là một sự trùng hợp ngẫu nhiên. Nó phản ánh một sự sắp đặt sinh học hoàn hảo. Giấc ngủ sâu là giai đoạn cơ thể tập trung vào việc “xây dựng và sửa chữa”. Ở trẻ em, năng lượng này chủ yếu hướng đến sự tăng trưởng. Ở người lớn, nó được dùng để sửa chữa các tế bào, duy trì khối lượng cơ và làm chậm các quá trình lão hóa thể chất. Do đó, việc tối ưu hóa giấc ngủ sâu mang lại lợi ích cho tất cả mọi người: giúp trẻ em cao lớn và giúp người lớn phục hồi nhanh hơn, khỏe mạnh hơn.
Cơ Chế Khoa Học: Khi Giấc Ngủ “Bật Công Tắc” Cho Hormone Tăng Trưởng
Quá trình giải phóng HGH được điều khiển bởi một hệ thống phức tạp trong não bộ, với hai nhân vật chính là vùng dưới đồi (hypothalamus) và tuyến yên (pituitary gland).1 Vùng dưới đồi hoạt động như một trung tâm chỉ huy, điều khiển tuyến yên – “nhà máy sản xuất” HGH – thông qua một hệ thống “chân ga và chân phanh”.
- Chân ga – GHRH (Hormone giải phóng hormone tăng trưởng): Khi vùng dưới đồi tiết ra GHRH, nó gửi tín hiệu đến tuyến yên, ra lệnh “Hãy sản xuất và giải phóng HGH!”.
- Chân phanh – Somatostatin (SST): Ngược lại, khi vùng dưới đồi tiết ra SST, nó ra lệnh cho tuyến yên “Hãy dừng giải phóng HGH!”.
Vào ban ngày, hai hormone này hoạt động cân bằng, giữ cho nồng độ HGH trong máu ở mức thấp và ổn định. Tuy nhiên, khi chúng ta chìm vào giấc ngủ sâu, môi trường hóa học thần kinh độc đáo của giai đoạn này làm thay đổi hoàn toàn cuộc chơi. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, trong giấc ngủ sóng chậm, não bộ sẽ tăng cường giải phóng GHRH (nhấn ga) và đồng thời giảm mạnh hoạt động của SST (nhả phanh).
Hãy tưởng tượng một chiếc xe hơi: người lái (não bộ trong giấc ngủ sâu) đột ngột nhấn mạnh chân ga (GHRH) xuống sàn trong khi nhấc hoàn toàn chân ra khỏi phanh (SST). Kết quả là một cú tăng tốc cực mạnh – đó chính là đợt bùng phát HGH trong đêm.
Đây cũng là lý do tại sao khoảng thời gian từ 22 giờ đêm đến 2 giờ sáng được coi là “khung giờ vàng”. Các giai đoạn ngủ sâu kéo dài và mạnh mẽ nhất thường xảy ra vào một phần ba đầu của giấc ngủ đêm. Lượng HGH được giải phóng trong khung giờ này có thể cao gấp 5 đến 7 lần so với ban ngày. Điều này lý giải tại sao việc đi ngủ sớm lại quan trọng đến vậy, đặc biệt là đối với sự phát triển của trẻ. Thông tin khoa học phức tạp này đã được
người biên tập nhungdieuthuvi.com đã tổng hợp thông tin này từ các nghiên cứu chuyên sâu, nhằm giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về cơ chế kỳ diệu của cơ thể.
Tầm Quan Trọng Đặc Biệt: Tại Sao Trẻ Em và Thanh Thiếu Niên Cần Ngủ Nhiều Hơn?
Nếu HGH là nhiên liệu cho sự phát triển, thì giấc ngủ sâu chính là thời điểm “nạp nhiên liệu” quan trọng nhất. Đối với trẻ em và thanh thiếu niên, HGH là động lực chính giúp xương dài ra và dày lên, quyết định chiều cao cuối cùng khi trưởng thành.
Việc thiếu ngủ triền miên ở lứa tuổi này sẽ để lại những hậu quả nghiêm trọng:
- Chậm phát triển chiều cao: Thiếu ngủ mãn tính trực tiếp ức chế sự giải phóng HGH, dẫn đến tốc độ tăng trưởng chậm lại hoặc thậm chí bị kìm hãm.
- Ảnh hưởng toàn diện đến sức khỏe: Tác động không chỉ dừng lại ở chiều cao. Thiếu ngủ ở trẻ còn gây ra một loạt các vấn đề khác:
- Nhận thức và hành vi: Trẻ khó tập trung, kết quả học tập sa sút, trở nên hiếu động thái quá (đôi khi bị chẩn đoán nhầm là Rối loạn tăng động giảm chú ý – ADHD), và khó kiểm soát cảm xúc.
- Hệ miễn dịch suy yếu: Trẻ dễ mắc các bệnh vặt hơn do hệ miễn dịch không được phục hồi đầy đủ.
- Rối loạn chuyển hóa: Thiếu ngủ làm thay đổi các hormone điều chỉnh sự thèm ăn, khiến trẻ ăn quá nhiều và có xu hướng thích các loại thực phẩm không lành mạnh, làm tăng nguy cơ béo phì và tiểu đường tuýp 2 ngay từ khi còn nhỏ.
Để đảm bảo trẻ có đủ thời gian cho sự phát triển tối ưu, các bậc phụ huynh có thể tham khảo bảng khuyến nghị thời gian ngủ hàng ngày dưới đây, được tổng hợp từ nhiều tổ chức y tế uy tín.
Giai đoạn phát triển | Độ tuổi | Thời gian ngủ khuyến nghị (mỗi 24 giờ) | Nguồn tham khảo |
Trẻ sơ sinh | 0-3 tháng | 14-17 giờ | 7 |
Trẻ sơ sinh | 4-12 tháng | 12-16 giờ | 2 |
Trẻ mới biết đi | 1-2 tuổi | 11-14 giờ | 2 |
Trẻ mẫu giáo | 3-5 tuổi | 10-13 giờ | 2 |
Tuổi đi học | 6-13 tuổi | 9-12 giờ | 2 |
Thanh thiếu niên | 14-18 tuổi | 8-10 giờ | 2 |
Mặt Tối Của Việc Thức Khuya: Khi Thiếu Ngủ Tàn Phá Hormone và Sức Khỏe
Tác hại của việc thiếu ngủ không chỉ dừng lại ở việc ức chế HGH. Nó tạo ra một “hiệu ứng domino hỗn loạn” về hormone, đẩy cơ thể vào trạng thái căng thẳng và rối loạn, dẫn đến nhiều bệnh lý nghiêm trọng.
Tăng Cortisol: Căng Thẳng Mãn Tính và Lão Hóa Sớm
Thiếu ngủ làm tăng nồng độ cortisol, hormone gây căng thẳng, đặc biệt là vào buổi tối khi nó đáng lẽ phải ở mức thấp nhất. Nồng độ cortisol cao mãn tính có liên quan đến tình trạng kháng insulin, suy giảm trí nhớ và phá vỡ collagen của da, dẫn đến lão hóa sớm.
Rối Loạn Hormone Thèm Ăn: Cánh Cửa Mở Ra Béo Phì
Thiếu ngủ làm giảm leptin (hormone báo hiệu cảm giác no) và tăng ghrelin (hormone kích thích cảm giác đói). Sự mất cân bằng này khiến chúng ta cảm thấy đói hơn, thèm các loại thực phẩm giàu calo, tạo ra một mối liên hệ trực tiếp giữa ngủ không đủ giấc và tăng cân.
Kháng Insulin: Nguy Cơ Tiền Đái Tháo Đường và Bệnh Tim Mạch
Tình trạng thiếu ngủ làm suy giảm khả năng sử dụng insulin của cơ thể một cách hiệu quả. Điều này dẫn đến lượng đường trong máu cao hơn, làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2, cao huyết áp và các bệnh lý tim mạch.
Suy Giảm Hormone Sinh Dục: Ảnh Hưởng Đến Sức Khỏe Sinh Sản
Thiếu ngủ cũng ảnh hưởng tiêu cực đến việc sản xuất testosterone ở nam giới và các hormone sinh sản ở nữ giới, có thể dẫn đến giảm ham muốn tình dục và các vấn đề về khả năng sinh sản.
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng cơ thể có thể cố gắng “bù đắp” cho việc thiếu ngủ cấp tính bằng cách thay đổi mô hình giải phóng HGH vào ban ngày.45 Tuy nhiên, đây chỉ là một phản ứng căng thẳng ngắn hạn. Khi tình trạng thiếu ngủ trở thành mãn tính, khả năng thích ứng này bị quá tải. Cơ thể giống như đang cố gắng “giật gấu vá vai” – cố gắng sửa chữa vấn đề HGH trong khi toàn bộ hệ thống nội tiết đang trên đà sụp đổ. Sự thích ứng này là một triệu chứng của một hệ thống đang thất bại, chứ không phải là một giải pháp.
Làm Thế Nào Để Tối Ưu Hóa “Giờ Vàng” Tiết Hormone Tăng Trưởng?
Hiểu được tầm quan trọng của giấc ngủ sâu, chúng ta hoàn toàn có thể áp dụng các biện pháp khoa học để cải thiện chất lượng giấc ngủ và tối ưu hóa việc giải phóng HGH tự nhiên.
Xây Dựng Vệ Sinh Giấc Ngủ “Chuẩn Khoa Học”
- Tuân thủ lịch trình: Đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày, kể cả cuối tuần, để củng cố nhịp sinh học của cơ thể.
- Tạo “thánh địa” cho giấc ngủ: Giữ phòng ngủ tối, yên tĩnh và mát mẻ. Bóng tối kích thích não sản xuất melatonin, hormone gây buồn ngủ.
- Tránh ánh sáng xanh trước khi ngủ: Ánh sáng từ điện thoại, máy tính bảng và TV ức chế melatonin. Hãy đặt các thiết bị này sang một bên ít nhất 1-2 giờ trước khi ngủ và thay bằng việc đọc một cuốn sách giấy.
- Thực hiện thói quen thư giãn: Tắm nước ấm, nghe nhạc nhẹ, thiền định hoặc đọc sách có thể báo hiệu cho cơ thể rằng đã đến giờ nghỉ ngơi.
Dinh Dưỡng Thông Minh Để Ngủ Sâu Hơn
- Không ăn no trước khi ngủ: Một bữa ăn lớn, đặc biệt là giàu carbohydrate hoặc protein, sẽ làm tăng insulin và có thể chặn đứng đợt giải phóng HGH ban đêm. Hãy kết thúc bữa ăn cuối cùng trước khi ngủ 2-3 giờ.
- Giảm đường và tinh bột tinh chế: Chế độ ăn nhiều đường gây ra các đợt tăng insulin đột biến, ảnh hưởng xấu đến việc sản xuất HGH trong cả ngày.
- Cân nhắc thực phẩm bổ sung (thận trọng): Một số nghiên cứu cho thấy Arginine và GABA có thể hỗ trợ giải phóng HGH. Tuy nhiên, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ sản phẩm bổ sung nào.
Vận Động Đúng Cách Để Tối Ưu Hóa Hormone
- Tập thể dục đều đặn: Hoạt động thể chất hàng ngày giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và có thể kích thích HGH.
- Tập luyện cường độ cao ngắt quãng (HIIT): Các bài tập ngắn với cường độ cao đặc biệt hiệu quả trong việc thúc đẩy HGH.
- Chọn đúng thời điểm: Tránh tập thể dục cường độ cao trong vòng 3 giờ trước khi đi ngủ vì nó có thể gây kích thích, làm bạn khó ngủ hơn.
Quản Lý Căng Thẳng Để Bảo Vệ Giấc Ngủ
Căng thẳng làm tăng cortisol, kẻ thù của giấc ngủ sâu và HGH. Hãy áp dụng các kỹ thuật quản lý căng thẳng như yoga, thiền và các bài tập hít thở sâu (ví dụ như phương pháp 4-7-8) để giúp cơ thể và tâm trí thư giãn.
Kết Luận: Giấc Ngủ Sâu – Chìa Khóa Vàng Cho Một Cuộc Sống Khỏe Mạnh
Tóm lại, hormone tăng trưởng là yếu tố sống còn cho sự phát triển ở trẻ em và quá trình phục hồi ở người lớn. Việc giải phóng hormone này gắn liền một cách mật thiết với giai đoạn ngủ sâu. Thiếu ngủ mãn tính không chỉ kìm hãm tiềm năng phát triển mà còn phá vỡ sự cân bằng nội tiết tố của toàn bộ cơ thể, mở đường cho hàng loạt các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng từ béo phì, tiểu đường đến các bệnh tim mạch. Giấc ngủ không phải là một sự xa xỉ, mà là một nhu cầu sinh học nền tảng.
Hi vọng qua bài phân tích chuyên sâu này, nhungdieuthuvi.com đã giúp bạn hiểu rõ hơn về mối liên hệ mật thiết giữa giấc ngủ và sức khỏe. Hãy nhớ quay lại website để khám phá thêm nhiều kiến thức khoa học đời sống bổ ích khác.
Để sống khỏe mạnh và khoa học hơn, hãy bắt đầu bằng hai khuyến nghị thực tiễn sau:
- Ưu tiên hàng đầu cho giấc ngủ: Hãy coi giấc ngủ là một cuộc hẹn không thể hủy bỏ với sức khỏe của chính bạn. Thiết lập một lịch trình ngủ-thức nhất quán, kể cả cuối tuần, và tạo một môi trường ngủ tối ưu (tối, yên tĩnh, mát mẻ). Đây là nền tảng vững chắc nhất để cơ thể bạn có cơ hội đi vào giấc ngủ sâu và thực hiện các quá trình tái tạo quan trọng.
- Điều chỉnh lối sống quanh nhịp sinh học: Hãy ăn bữa tối cuối cùng ít nhất 2-3 giờ trước khi ngủ và hạn chế đường, tinh bột tinh chế. Kết hợp vận động thể chất đều đặn vào ban ngày nhưng tránh tập cường độ cao gần giờ ngủ. Việc đồng bộ hóa các hoạt động ăn uống và vận động với đồng hồ sinh học của cơ thể sẽ giúp tối ưu hóa việc giải phóng hormone một cách tự nhiên và hiệu quả.
Nội dung bài viết này được tổng hợp bằng AI, cân nhắc khi sử dụng lại thông tin từ bài viết này
Nguồn trích dẫn
- Chỉ số tăng trưởng GH ở trẻ sơ sinh hoạt động như thế nào? – Vinmec, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/chi-so-tang-truong-gh-o-tre-so-sinh-hoat-dong-nhu-nao-vi
- Vì sao trẻ nên ngủ sớm để tăng chiều cao? – Vinmec, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/vi-sao-tre-nen-ngu-som-de-tang-chieu-cao-vi
- HGH (Human Growth Hormone): What It Is, Benefits & Side Effects, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://my.clevelandclinic.org/health/articles/23309-human-growth-hormone-hgh
- The connection between sleep and growth (ages 5 to 8) | BabyCenter, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://www.babycenter.com/child/development/the-connection-between-sleep-and-growth-ages-5-to-8_3658990
- What Is The Link Between Human Growth Hormone And Sleep? – NuLife Institute, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://nulifeinstitute.com/blog/what-is-the-link-between-human-growth-hormone-and-sleep
- Hormone tăng trưởng chiều cao tiết ra lúc nào? – Long Châu, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://nhathuoclongchau.com.vn/bai-viet/hormone-tang-truong-chieu-cao-tiet-ra-luc-nao.html
- Trước khi ngủ nên làm gì để tăng chiều cao? – Vinmec, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/truoc-khi-ngu-nen-lam-gi-de-tang-chieu-cao-vi
- Human growth hormone release: relation to slow-wave sleep and sleep-walking cycles – PubMed, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/4307378/
- Complex relationship between growth hormone and sleep in …, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10847528/
- Ngủ sâu là gì? Vai trò của giấc ngủ sâu đối với sức khỏe – Long Châu, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://nhathuoclongchau.com.vn/bai-viet/ngu-sau-la-gi-vai-tro-cua-giac-ngu-sau-doi-voi-suc-khoe.html
- Giấc ngủ sâu: bao nhiêu lâu thì đủ?, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://yhocgiacngutphcm.vn/kien_thuc_pho_thong/giac-ngu-sau-bao-nhieu-lau-thi-du/
- Chu kỳ giấc ngủ là gì? Các yếu tố ảnh hưởng đến chu kỳ giấc ngủ – Pharmacity, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://www.pharmacity.vn/chu-ky-giac-ngu-la-gi-cac-yeu-to-anh-huong.htm
- Slow-Wave Sleep: An Overview | Sleep Foundation, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://www.sleepfoundation.org/stages-of-sleep/slow-wave-sleep
- 4 giai đoạn của một giấc ngủ – Vinmec, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/4-giai-doan-cua-mot-giac-ngu-vi
- courses.lumenlearning.com, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://courses.lumenlearning.com/waymaker-psychology/chapter/stages-of-sleep/#:~:text=Stage%203%20of%20sleep%20is,rate%20and%20respiration%20slow%20dramatically.
- Slow-wave sleep – Wikipedia, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/Slow-wave_sleep
- How to Get More Deep Sleep and the Impact of Delta Waves – Verywell Mind, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://www.verywellmind.com/what-are-delta-waves-2795104
- Ngủ Sâu Là Gì? Lợi Ích Của Giấc Ngủ Sâu Đối Với Sức Khỏe, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://elmichsleep.vn/ngu-sau
- Giấc ngủ sâu là gì và tại sao nó quan trọng? – Vinmec, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/giac-ngu-sau-la-gi-va-tai-sao-no-quan-trong-vi
- Tầm quan trọng của một giấc ngủ sâu – Báo Lao Động, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://laodong.vn/chuyen-nha-minh/tam-quan-trong-cua-mot-giac-ngu-sau-1081308.ldo
- Lợi ích của giấc ngủ sâu – Vinmec, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/loi-ich-cua-giac-ngu-sau-vi
- Giấc ngủ rem là gì? cách cải thiện giấc ngủ rem để thức dậy không • – Hello Bacsi, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://hellobacsi.com/giac-ngu/giac-ngu-ngon/giac-ngu-rem/
- The Effects of Sleep Deprivation on Your Body – Healthline, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://www.healthline.com/health/sleep-deprivation/effects-on-body
- Cách kích thích tuyến yên để tăng trưởng chiều cao – Bệnh viện Thu Cúc, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://benhvienthucuc.vn/cach-kich-thich-tuyen-yen-de-tang-truong-chieu-cao/
- Neuroendocrine circuit for sleep-dependent growth hormone release, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/40562026/
- Giấc ngủ tác động tới chiều cao của trẻ như thế nào? Bí quyết để trẻ có giấc ngủ ngon, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://medlatec.vn/tin-tuc/giac-ngu-tac-dong-toi-chieu-cao-cua-tre-nhu-the-nao-bi-quyet-de-tre-co-giac-ngu-ngon-s195-n27276
- Kích thích hormone tăng trưởng tự nhiên như thế nào? – Toshiko.vn, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://toshiko.vn/tin-tuc/kich-thich-hormone-tang-truong-tu-nhien-nhu-the-nao
- Why is Sleep Important for Children – Part 24 (Growth Hormone Deficiency) – APP-NEA, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://www.app-nea.com/infantsleep/117
- Giấc ngủ ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ thế nào? – Elmich Dr.Sleep, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://elmichsleep.vn/giac-ngu-anh-huong-den-chieu-cao-cua-tre-the-nao
- Thức Khuya Có Ảnh Hưởng Đến Chiều Cao Không? – Thể Dục Bằng Tâm, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://theducbangtam.com.vn/thuc-khuya-co-anh-huong-den-chieu-cao-khong/
- Can Lack of Sleep Stunt Your Growth? (for Teens) | Nemours KidsHealth, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://kidshealth.org/en/teens/sleep-growth.html
- The Impact of Growth Hormone Therapy on Sleep-Related Health Outcomes in Children with Prader–Willi Syndrome: A Review and Clinical Analysis – MDPI, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://www.mdpi.com/2077-0383/12/17/5504
- Giấc ngủ giúp tăng chiều cao – cha mẹ nên biết – Sức khỏe đời sống, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://suckhoedoisong.vn/cha-me-can-biet-3-luu-y-ve-giac-ngu-tac-dong-toi-chieu-cao-cua-tre-16921111403104793.htm
- Nên ngủ lúc mấy giờ để tăng chiều cao nhanh chóng? Giải thích khoa học – ECO Pharma, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://ecopharma.com.vn/nen-ngu-luc-may-gio-de-tang-chieu-cao/
- Thiếu ngủ ảnh hưởng đến chiều cao như thế nào? – Long Châu, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://nhathuoclongchau.com.vn/bai-viet/thieu-ngu-anh-huong-den-chieu-cao-nhu-the-nao.html
- Sleep Loss Results in an Elevation of Cortisol Levels the Next Evening, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://academic.oup.com/sleep/article-pdf/20/10/865/8564977/sleep-20-10-865.pdf
- Lack of sleep alters hormones metabolism simulates effects of aging – UChicago Medicine, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://www.uchicagomedicine.org/forefront/news/lack-of-sleep-alters-hormones-metabolism-simulates-effects-of-aging
- Lack of sleep alters hormones, metabolism – University of Chicago Chronicle, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://chronicle.uchicago.edu/991202/sleep.shtml
- 12 tác hại của mất ngủ kéo dài cần lưu ý và khắc phục ngay, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://tamanhhospital.vn/tac-hai-cua-mat-ngu/
- 7 tác hại do thiếu ngủ – Báo VnExpress Sức khỏe, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://vnexpress.net/7-tac-hai-do-thieu-ngu-4777350.html
- Thiếu ngủ ảnh hưởng như thế nào đến cơ thể bạn?, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://umcclinic.com.vn/thieu-ngu-anh-huong-nhu-the-nao-den-co-the-ban
- Extent and Health Consequences of Chronic Sleep Loss and Sleep Disorders – NCBI, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK19961/
- 13 tác hại của thiếu ngủ ảnh hưởng nghiêm trọng đến cơ thể con người, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://tamanhhospital.vn/tac-hai-cua-thieu-ngu/
- Ngủ không đủ giấc có thể tàn phá cơ thể bạn – Vinmec, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/ngu-khong-du-giac-co-tan-pha-co-ban-vi
- Effect of sleep deprivation on overall 24 h growth-hormone secretion – ResearchGate, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://www.researchgate.net/publication/12273264_Effect_of_sleep_deprivation_on_overall_24_h_growth-hormone_secretion
- Adaptation of the 24-h growth hormone profile to a state of sleep debt, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://journals.physiology.org/doi/abs/10.1152/ajpregu.2000.279.3.R874
- 11 cách ngủ sâu giấc giúp khắc phục ngủ không sâu hiệu quả hơn, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://tamanhhospital.vn/cach-ngu-sau-giac/
- 10 cách giúp bạn có giấc ngủ sâu, ngon giấc – Hồng Ngọc, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://hongngochospital.vn/vi/nhung-cach-giup-co-giac-ngu-sau-ngon
- 22 cách dễ ngủ nhanh hơn, hỗ trợ chìm vào giấc ngủ hiệu quả, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://tamanhhospital.vn/cach-de-ngu/
- 9 cách giúp kích thích hormone tăng trưởng tự nhiên • Hello Bacsi, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://hellobacsi.com/benh-nao-he-than-kinh/van-de-nao-than-kinh/hormone-tang-truong/
- Khó ngủ nên làm gì? 17 biện pháp cải thiện giấc ngủ hiệu quả – Pacific Cross Vietnam, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://pacificcross.com.vn/vi/10-cach-lam-giam-trieu-chung-mat-ngu/
- Hormone tăng trưởng là gì? Phương pháp kích thích tự nhiên – Long Châu, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://nhathuoclongchau.com.vn/bai-viet/hormone-tang-truong-la-gi-phuong-phap-kich-thich-hormone-tang-truong-tu-nhien.html
- Cách kích thích hormone tuyến yên, tăng chiều cao tự nhiên – Báo VnExpress Sức khỏe, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://vnexpress.net/cach-kich-thich-hormone-tuyen-yen-tang-chieu-cao-tu-nhien-4447824.html
- 20 cách đơn giản để ngủ nhanh và sâu – Vinmec, truy cập vào tháng 6 30, 2025, https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/20-cach-don-gian-de-ngu-nhanh-va-sau-vi