Lời Thú Tội Thầm Kín Của Bộ Não
Hãy tưởng tượng một kịch bản quen thuộc: bạn đang ở một sự kiện, một người tiến đến, mỉm cười và tự giới thiệu. Bạn bắt tay, trao đổi vài câu xã giao, và chỉ 30 giây sau khi họ rời đi, cái tên ấy đã hoàn toàn biến mất khỏi tâm trí bạn. Tất cả những gì còn lại là một khuôn mặt thân thiện và một cảm giác ngượng ngùng khó xử. Nếu bạn từng trải qua điều này, hãy yên tâm: bạn không hề bất lịch sự, trí nhớ của bạn không “kém”, và bạn hoàn toàn bình thường. Đây là một trải nghiệm phổ biến của con người, bắt nguồn sâu sắc từ chính cấu trúc và cơ chế hoạt động của bộ não.

Sự thật là, cảm giác “mình tệ trong việc nhớ tên” thực chất là một ảo giác nhận thức. Chúng ta thường chỉ nhận ra mình đã quên tên của ai đó sau khi đã nhận ra thành công khuôn mặt của họ.1 Chúng ta không bao giờ phải đối mặt với vô số những khuôn mặt mà chúng ta đi lướt qua hàng ngày mà không hề nhận ra. Vì vậy, vấn đề không phải là “Tại sao tôi hay quên tên?” mà là “Tại sao việc nhận dạng khuôn mặt lại mạnh mẽ hơn nhiều so với việc nhớ lại một cái tên?”. Bài viết này sẽ phân tích các lý do thần kinh học và tâm lý học đằng sau sự khác biệt này, tiết lộ rằng việc quên một cái tên thực ra là kết quả hợp lý của một bộ não đang làm chính xác những gì nó được thiết kế để làm.
“RAM” Não Bị Quá Tải: Cuộc Khủng Hoảng Tài Nguyên Của Trí Nhớ Làm Việc (Working Memory)
Để hiểu được rào cản đầu tiên, hãy hình dung bộ não của bạn có một hệ thống tương tự như bộ nhớ RAM của máy tính. Trong khoa học nhận thức, hệ thống này được gọi là Trí nhớ làm việc (Working Memory). Đây không phải là kho lưu trữ dài hạn, mà là một “không gian làm việc tinh thần” hay “bảng nháp” có dung lượng cực kỳ hạn chế, dùng để giữ và xử lý thông tin trong một khoảng thời gian ngắn.
Mô hình kinh điển của Baddeley & Hitch chia trí nhớ làm việc thành ba thành phần chính hoạt động đồng thời:
- Giám đốc Điều hành (Central Executive): Đây là “CEO” của bộ não, một hệ thống kiểm soát sự chú ý, quyết định thông tin nào cần được ưu tiên xử lý và phân bổ tài nguyên cho các hệ thống phụ.
- Vòng lặp Âm vị (Phonological Loop): Có thể xem là “giọng nói bên trong” của bạn. Nó xử lý và lặp lại thông tin dựa trên âm thanh, chẳng hạn như một cái tên vừa nghe được.
- Phác thảo Thị giác-Không gian (Visuospatial Sketchpad): Đây là “con mắt tinh thần”, chịu trách nhiệm xử lý và lưu giữ thông tin hình ảnh và không gian, ví dụ như một khuôn mặt.

Khi bạn được giới thiệu với một người mới, bộ não của bạn ngay lập tức rơi vào tình trạng quá tải nhận thức (cognitive load). Vị “CEO” – Giám đốc Điều hành – bị ngập trong hàng loạt nhiệm vụ cấp bách: phân tích các đường nét trên khuôn mặt, giải mã các biểu cảm vi mô, hiểu ý nghĩa của lời nói, lọc bỏ tiếng ồn xung quanh, và đồng thời lên kế hoạch cho câu trả lời của chính bạn.
Trong cuộc khủng hoảng tài nguyên này, một cái tên – vốn chỉ là một chuỗi âm thanh trừu tượng như “Lan” hay “Hùng” – trở thành một mẩu dữ liệu có độ ưu tiên thấp. Giám đốc Điều hành phải đưa ra một quyết định trong tích tắc: tập trung vào việc phân tích khuôn mặt (một nguồn dữ liệu xã hội phong phú) hay dành tài nguyên cho Vòng lặp Âm vị để lặp đi lặp lại cái tên mới? Thông thường, nhiệm vụ lặp lại cái tên sẽ bị bỏ qua. Kết quả là, cái tên đó chỉ tồn tại vài giây trong kho lưu trữ âm thanh rồi “bốc hơi” trước khi có cơ hội được xử lý sâu hơn.Theo phân tích của người biên tập tại nhungdieuthuvi.com, đây là rào cản đầu tiên và lớn nhất trong việc ghi nhớ tên: thông tin đơn giản là không có cơ hội được xử lý ngay từ đầu do ‘bộ nhớ đệm’ của não đã quá tải.
Vì vậy, việc quên tên không phải là một thất bại của trí nhớ, mà là một thất bại trong việc phân bổ sự chú ý. Bộ não đã hành động một cách logic khi ưu tiên xử lý các dữ liệu xã hội phức tạp và động (khuôn mặt, ngôn ngữ cơ thể) hơn là một mẩu dữ liệu âm thanh trừu tượng, đơn lẻ.
Gương Mặt và Tên Gọi: Hai Con Đường Riêng Biệt Trong Não Bộ
Sự khác biệt giữa việc nhớ mặt và nhớ tên còn nằm ở cách bộ não được “đấu dây” để xử lý hai loại thông tin này. Chúng đi theo hai con đường thần kinh hoàn toàn khác nhau.
Chuyên gia về Khuôn mặt
Não bộ của chúng ta có một vùng chuyên biệt cao độ cho việc nhận dạng khuôn mặt, gọi là Vùng mặt Hình thoi (Fusiform Face Area – FFA), nằm ở thùy thái dương.10 Vùng FFA hoạt động như một chuyên gia, phản ứng cực kỳ nhanh và mạnh mẽ khi chúng ta nhìn thấy một khuôn mặt, xử lý nó một cách toàn diện như một tổng thể duy nhất thay vì từng chi tiết riêng lẻ.13 Sự tồn tại của vùng chuyên biệt này cho thấy tầm quan trọng của việc nhận dạng khuôn mặt đối với sự sinh tồn và tương tác xã hội của loài người.
Kẻ nghiệp dư về Tên gọi
Ngược lại, không có một “vùng tên” nào tương đương với FFA. Một cái tên chỉ đơn thuần là dữ liệu ngôn ngữ trừu tượng. Khi bạn nghe một cái tên, nó được xử lý bởi các trung tâm ngôn ngữ có mục đích chung, như vùng Wernicke (để hiểu âm thanh) và các vùng xử lý thính giác khác. Những vùng này không chuyên biệt và phải xử lý mọi loại âm thanh, từ tiếng chim hót đến lời nói.
Sự khác biệt cơ bản này được minh họa hoàn hảo qua Nghịch lý Baker-baker:
- Nếu một người nói, “Tên tôi là Baker”, từ “Baker” là một nhãn hiệu tùy tiện, vô nghĩa. Nó không có mạng lưới liên kết nào sẵn có trong não bạn để bám vào.
- Nhưng nếu người đó nói, “Tôi là một thợ làm bánh (a baker)”, từ “baker” ngay lập tức kích hoạt một mạng lưới ngữ nghĩa phong phú: bánh mì, bột, lò nướng, tạp dề, buổi sáng sớm. Mạng lưới liên kết này tạo ra vô số “móc câu” để trí nhớ bám vào.

Tên riêng (danh từ riêng) về bản chất là những thông tin nghèo nàn về mặt ý nghĩa so với danh từ chung. Đây là một sự “ngắt kết nối” cơ bản trong kiến trúc não bộ. Não có một siêu xa lộ để nhận dạng khuôn mặt (FFA) và một hệ thống riêng để xử lý ngôn ngữ, nhưng chỉ có một con đường mòn nhỏ, không trải nhựa để kết nối hai hệ thống này lại với nhau. Việc ghi nhớ tên đòi hỏi chúng ta phải tự mình xây dựng một cây cầu vững chắc giữa mô-đun nhận dạng khuôn mặt và mô-đun truy xuất ngôn ngữ. Trong một cuộc gặp gỡ ngắn ngủi, não bộ đơn giản là không có đủ thời gian và tài nguyên để xây dựng cây cầu đó.
Mã Hóa Thất Bại và Hiện Tượng “Kẹt Ở Đầu Lưỡi”
Quá trình hình thành một ký ức bao gồm bốn giai đoạn chính: Chú ý (Attention) -> Mã hóa (Encoding) -> Lưu trữ (Storage) -> Truy xuất (Retrieval). Việc quên tên có thể xảy ra ở hai giai đoạn cuối: mã hóa hoặc truy xuất.

Tại Sao Tên Không Được “Lưu”? (Encoding Failure)
Như đã phân tích, do sự quá tải của trí nhớ làm việc và bản chất trừu tượng của tên gọi, thông tin về cái tên thường thất bại ngay ở giai đoạn mã hóa. Nó giống như việc bạn gõ một văn bản nhưng không bao giờ nhấn nút “Lưu”. Dữ liệu chưa bao giờ thực sự được ghi vào ổ cứng. Vì vậy, trong hầu hết các trường hợp, bạn không thực sự “quên” cái tên; bộ não của bạn chưa bao giờ thực sự “nhớ” nó ngay từ đầu.
Khi Ký Ức Bị “Kẹt”: Hiện Tượng Đầu Lưỡi (Retrieval Failure)
Tuy nhiên, đôi khi bạn chắc chắn rằng mình biết cái tên đó. Thông tin đã được lưu trữ, nhưng bạn không thể nào lôi nó ra được. Đây là hiện tượng Đầu lưỡi (Tip-of-the-Tongue – TOT), một ví dụ kinh điển của thất bại truy xuất.
Khi ở trong trạng thái TOT, bạn có một cảm giác mạnh mẽ rằng mình biết từ đó. Bạn thậm chí có thể nhớ được chữ cái đầu tiên, số âm tiết, hoặc những từ có âm thanh tương tự, nhưng không thể phát âm được toàn bộ cái tên.28 Về mặt thần kinh học, trạng thái này phản ánh một sự cố tạm thời trong việc kết nối thông tin ngữ nghĩa của một người (bối cảnh, nghề nghiệp, nơi bạn gặp họ) với thông tin âm vị học của tên họ (âm thanh của cái tên). Các nghiên cứu fMRI cho thấy trạng thái này kích hoạt các vùng não liên quan đến việc giám sát xung đột (như vỏ não vành đai trước – anterior cingulate cortex) và các vùng liên quan đến việc truy xuất âm vị học (như thùy đảo trái – left insula).30
Hiện tượng này không phải là một “lỗi” của bộ não, mà là một “tính năng” cho thấy sự phức tạp và chuyên môn hóa của hệ thống trí nhớ. Nó chứng minh rằng “biết” một điều gì đó không phải là một trạng thái đơn nhất, mà là một quá trình phức hợp bao gồm việc truy cập vào nhiều loại dữ liệu được lưu trữ riêng biệt (ngữ nghĩa, âm vị, hình ảnh). Cảm giác khó chịu của TOT chính là cảm giác khi bạn đã mở được một tệp tin nhưng liên kết đến tệp tin kia lại tạm thời bị hỏng.
Kẻ Thù Thầm Lặng Của Trí Nhớ: Tác Động Của Lo Âu Xã Hội
Ngoài các yếu tố nhận thức, còn có một yếu tố sinh lý mạnh mẽ cản trở việc nhớ tên: sự lo lắng. Đối với nhiều người, việc gặp gỡ người mới là một nguồn gây căng thẳng, có thể dẫn đến chứng lo âu xã hội.32
Khi lo lắng, cơ thể sẽ kích hoạt phản ứng “chiến đấu hay bỏ chạy” và giải phóng hormone căng thẳng cortisol.34 Cortisol có tác động tiêu cực trực tiếp đến hai vùng não quan trọng nhất cho việc hình thành ký ức mới:
- Hồi hải mã (Hippocampus): Được mệnh danh là nút “Lưu” của bộ não, hồi hải mã rất quan trọng để tạo ra ký ức dài hạn. Nồng độ cortisol cao làm suy yếu chức năng của nó và nếu căng thẳng kéo dài, nó thậm chí có thể làm teo hồi hải mã.36
- Vỏ não trước trán (Prefrontal Cortex): Là nơi đặt trụ sở của “Giám đốc Điều hành”, chịu trách nhiệm về sự chú ý và trí nhớ làm việc. Cortisol làm gián đoạn khả năng tập trung và quản lý thông tin của vùng này.

Khi bạn lo lắng về việc tạo ấn tượng tốt, cơ thể bạn sẽ tiết ra một loại hormone vừa làm quá tải bộ nhớ làm việc, vừa phá hoại khả năng lưu trữ thông tin mới của bạn. Đó là một đòn tấn công kép về mặt hóa thần kinh nhắm thẳng vào khả năng nhớ tên.39 Đây là một cơ chế sinh tồn cổ xưa đang hoạt động sai lệch trong bối cảnh hiện đại. Bộ não ưu tiên việc quản lý “mối nguy” xã hội được nhận thức hơn là các nhiệm vụ lưu trữ dữ liệu.
5 Kỹ Thuật “Hack” Não Để Ghi Nhớ Tên Hiệu Quả
Hiểu được các nút thắt của bộ não cho phép chúng ta sử dụng các công cụ nhận thức có chủ đích để vượt qua chúng. Dưới đây là bảng tóm tắt các vấn đề và giải pháp tương ứng, được người biên tập của Những điều thú vị chấm com (nhungdieuthuvi.com) tổng hợp và kiểm chứng để đảm bảo tính ứng dụng cao nhất, giúp bạn xây dựng những kết nối xã hội bền chặt hơn.
| Vấn Đề Của Não Bộ | Lý Giải Khoa Học | Kỹ Thuật “Sửa Lỗi” Tương Ứng |
| 1. “RAM” Bị Quá Tải | Trí nhớ làm việc có hạn, bị quá tải bởi các tác vụ xã hội, không đủ tài nguyên để xử lý tên. | Lắng Nghe Chủ Động & Lặp Lại (Tập trung tài nguyên) |
| 2. Tên Quá Trừu Tượng | Tên riêng thiếu liên kết ngữ nghĩa, không có “móc” để bám vào bộ nhớ dài hạn (Hiệu ứng Baker-baker). | Sức Mạnh Của Sự Liên Tưởng (Tạo ra “móc” nhân tạo) |
| 3. Mã Hóa Nông Cạn | Thông tin tên không được xử lý sâu, chỉ lướt qua bề mặt nhận thức. | Đặt Câu Hỏi Sâu (Buộc não phải xử lý sâu hơn) |
| 4. Liên Kết Yếu (Mặt-Tên) | Đường dẫn thần kinh giữa vùng nhận diện khuôn mặt (FFA) và vùng ngôn ngữ là riêng biệt và không tự động kết nối. | Phương Pháp Loci (Tạo cầu nối thị giác-không gian mạnh mẽ) |
| 5. Stress Gây “Tê Liệt” | Hormone Cortisol từ lo âu xã hội làm suy yếu vùng hải mã, ngăn cản quá trình “lưu” ký ức. | Sử Dụng Tên Khi Chào (Củng cố lại khi đã bình tĩnh hơn) |
Kỹ thuật 1: Lắng Nghe Chủ Động và Lặp Lại (Active Listening & Repetition)
- Thực hiện: Khi nghe tên, hãy chủ động tập trung. Ngay lập tức sử dụng lại tên của họ trong cuộc trò chuyện: “Rất vui được gặp chị, Lan.” Sau đó, hãy lặp lại cái tên đó một cách thầm lặng trong đầu vài lần.
- Tại sao hiệu quả: Kỹ thuật này buộc “Giám đốc Điều hành” phải phân bổ tài nguyên cho “Vòng lặp Âm vị”, khởi động quá trình mã hóa và chống lại sự quá tải của trí nhớ làm việc.41
Kỹ thuật 2: Sức Mạnh Của Sự Liên Tưởng (The Power of Association)
- Thực hiện: Tạo ra một mối liên kết sống động giữa cái tên và một hình ảnh, một người bạn đã biết, hoặc một đặc điểm trên khuôn mặt họ. Ví dụ: “Hải” -> tưởng tượng sóng biển; “Sơn” -> hình dung một ngọn núi; “Tú” -> liên tưởng đến một “túi” xách.
- Tại sao hiệu quả: Đây là cách trực tiếp để giải quyết Nghịch lý Baker-baker. Bằng cách tạo ra một “móc câu” hình ảnh hoặc ngữ nghĩa, bạn đã biến một cái tên trừu tượng thành một thông tin có ý nghĩa, dễ dàng bám vào bộ nhớ dài hạn hơn.43
Kỹ thuật 3: Đặt Câu Hỏi Sâu (Elaborative Interrogation)
- Thực hiện: Hỏi thêm về cái tên một cách lịch sự. “Phúc, một cái tên rất hay. Tên của anh/chị được viết như thế nào ạ?” hoặc “Đây có phải là một cái tên phổ biến trong gia đình anh/chị không?”
- Tại sao hiệu quả: Đây là một hình thức lặp lại sâu sắc (Elaborative Rehearsal). Nó buộc não bộ phải xử lý thông tin ở mức độ sâu hơn nhiều so với việc chỉ lặp lại đơn thuần. Việc này tạo ra nhiều kết nối thần kinh hơn, giúp dấu vết ký ức trở nên mạnh mẽ và bền vững hơn.
Kỹ thuật 4: Phương Pháp Loci (The Loci Method/Memory Palace)
- Thực hiện: Đối với một người quan trọng bạn cần phải nhớ, hãy đặt một hình ảnh tinh thần của họ (cùng với tên của họ) vào một địa điểm quen thuộc trong tâm trí bạn, ví dụ như đặt họ ngồi trên chiếc ghế sofa trong phòng khách nhà bạn.
- Tại sao hiệu quả: Kỹ thuật này khai thác sức mạnh vượt trội của trí nhớ không gian và hình ảnh của não bộ. Bằng cách neo cái tên trừu tượng vào một vị trí vật lý cụ thể trong “cung điện ký ức” của bạn, bạn đã tạo ra một cầu nối vững chắc giữa thông tin hình ảnh và thông tin ngôn ngữ.
Kỹ thuật 5: Sử Dụng Tên Khi Chào Tạm Biệt (The Parting Shot)
- Thực hiện: Cố gắng sử dụng tên của họ một lần nữa khi bạn kết thúc cuộc trò chuyện. “Tạm biệt anh Minh, hy vọng sớm gặp lại.”
- Tại sao hiệu quả: Hành động này hoạt động như một hình thức lặp lại ngắt quãng (Spaced Repetition). Việc củng cố lại ký ức sau một khoảng thời gian trì hoãn có hiệu quả hơn rất nhiều trong việc lưu trữ dài hạn so với việc lặp lại liên tục trong một lúc. Nó cho phép não củng cố lại kết nối thần kinh vừa được hình thành.
Kết Luận: Bạn Không “Não Cá Vàng”, Bạn Chỉ Là Con Người
Việc quên tên người mới gặp không phải là một khuyết điểm cá nhân mà là một đặc tính được lập trình sẵn trong kiến trúc não bộ của chúng ta. Đó là kết quả của sự tắc nghẽn trong phân bổ sự chú ý, bản chất trừu tượng của tên gọi, các đường dẫn thần kinh riêng biệt, và tác động của sinh lý căng thẳng.

Hiểu được “tại sao” sẽ giải phóng chúng ta khỏi sự thất vọng và mặc cảm. Thay vì tự trách mình, chúng ta có thể tiếp cận vấn đề một cách khoa học, sử dụng các công cụ nhận thức được thiết kế để làm việc cùng với bộ não, chứ không phải chống lại nó.
Từ những phân tích trên, có thể rút ra hai bài học quan trọng để sống một cuộc sống khoa học và khỏe mạnh hơn:
- Rèn luyện sự chú tâm: Nền tảng của một trí nhớ lành mạnh là khả năng điều khiển sự chú ý một cách có ý thức. Đây là một kỹ năng có thể rèn luyện thông qua các phương pháp như thiền chánh niệm hay thực hành tập trung. Nó không chỉ cải thiện khả năng nhớ tên mà còn nâng cao mọi chức năng nhận thức khác.48
- Chủ động tạo ra ý nghĩa: Bộ não không phải là một thiết bị ghi âm thụ động; nó là một cỗ máy tạo ra kết nối. Để sống khoa học hơn là hiểu rõ điều này và chủ động biến đổi các dữ liệu trừu tượng (như tên, con số, sự kiện) thành những câu chuyện, hình ảnh và liên tưởng có ý nghĩa, phù hợp với cách bộ não được cấu tạo để học hỏi
(Bài viết được tổng hợp bởi AI, cân nhắc sử dụng lại các thông tin từ bài viết này)
Nguồn trích dẫn
- People Are Better at Remembering Names Rather Than Faces – Neuroscience News, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://neurosciencenews.com/name-face-memory-10194/
- Cách cải thiện trí nhớ và thúc đẩy sự nghiệp của bạn – Synnex FPT, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://synnexfpt.com/cach-cai-thien-tri-nho-va-thuc-day-su-nghiep-cua-ban/
- Trí nhớ – Wikipedia tiếng Việt, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://vi.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%AD_nh%E1%BB%9B
- Baddeley’s Model of Working Memory – Cognitive Psychology – PBworks, truy cập vào tháng 6 23, 2025, http://mercercognitivepsychology.pbworks.com/w/page/61198759/Baddeley%27s%20Model%20of%20Working%20Memory
- WORKING MEMORY: LOOKING BACK AND LOOKING FORWARD – California State University, Long Beach, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://home.csulb.edu/~cwallis/382/readings/482/baddeley.pdf
- Trí nhớ làm việc là gì? Các nghiên cứu khoa học liên quan, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://scholarhub.vn/topic/tr%C3%AD%20nh%E1%BB%9B%20l%C3%A0m%20vi%E1%BB%87c
- Sự ảnh hưởng của Working memory đối với việc học từ vựng qua bài đọc – ZIM Academy, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://zim.vn/su-anh-huong-cua-working-memory-doi-voi-viec-hoc-tu-vung-qua-bai-doc
- Working Memory Model – Simply Psychology, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://www.simplypsychology.org/working-memory.html
- Baddeley’s model of working memory – Wikipedia, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/Baddeley%27s_model_of_working_memory
- Não bộ nhận dạng khuôn mặt con người – Vusta, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://vusta.vn/nao-bo-nhan-dang-khuon-mat-con-nguoi-p82056.html
- Nhìn thấy khuôn mặt trên đồ vật, là thật hay “trông gà hóa cuốc”? – Vietcetera, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://vietcetera.com/vn/nhin-thay-khuon-mat-tren-do-vat-la-that-hay-trong-ga-hoa-cuoc
- Fusiform face area – Knowledge and References – Taylor & Francis, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://taylorandfrancis.com/knowledge/Medicine_and_healthcare/Ophthalmology/Fusiform_face_area/
- Fusiform face area – Wikipedia, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/Fusiform_face_area
- Know Your Brain: Fusiform Face Area – Neuroscientifically Challenged, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://neuroscientificallychallenged.com/posts/know-your-brain-fusiform-face-area
- Não người có mấy thùy? Chức năng từng thùy? – Vinmec, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/nao-nguoi-co-may-thuy-chuc-nang-tung-thuy-vi
- Thuỳ thái dương có chức năng gì trong hệ thống não bộ? – Long Châu, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://nhathuoclongchau.com.vn/bai-viet/thuy-thai-duong-co-chuc-nang-gi-trong-he-thong-nao-bo.html
- Các thuỳ thái dương có chức năng gì? – Vinmec, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/cac-thuy-thai-duong-co-chuc-nang-gi-vi
- WATCH: The Science Behind Why It’s So Hard to Remember Names, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://www.sciencealert.com/watch-the-science-behind-why-it-s-so-hard-to-remember-names
- Why it’s so Hard to Remember People’s Names – Association for Psychological Science, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://www.psychologicalscience.org/publications/observer/obsonline/why-its-so-hard-to-remember-peoples-names.html
- Neuroscientist Reveals Why You’re So Bad At Remembering Names – YouTube, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://www.youtube.com/watch?v=KWIY-RWwnuY
- Khám phá về danh từ chung và danh từ riêng trong tiếng Anh, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://ila.edu.vn/kien-thuc-ve-danh-tu-chung-va-danh-tu-rieng
- Danh từ riêng là gì? Danh từ chung là gì? Ví dụ danh từ riêng – Công ty Luật Minh Khuê, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://luatminhkhue.vn/danh-tu-rieng-la-gi-danh-tu-chung-la-gi.aspx
- Vì sao ta mau quên các từ vựng tiếng Anh đã học thuộc?, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://ntt.edu.vn/vi-sao-ta-mau-quen-cac-tu-vung-tieng-anh-da-hoc-thuoc/
- 10 kỹ thuật ghi nhớ hiệu quả giúp đánh thức não bộ – ELLE, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://www.elle.vn/bi-quyet-song/ky-thuat-ghi-nho-giup-danh-thuc-nao-bo/
- Cách bộ não ghi nhớ và hoạt động, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://driphydration.vn/cach-bo-nao-ghi-nho-va-hoat-dong/
- On the tip of my tongue – Hướng dẫn cách dùng trong tiếng Anh – ZIM Academy, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://zim.vn/on-the-tip-of-my-tongue
- Nguyên nhân của hiện tượng “Tip of the Tongue” và cách khắc phục – ZIM.vn, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://zim.vn/hien-tuong-tip-of-the-tongue-nguyen-nhan-va-cach-khac-phuc
- Tip of the Tongue: Definition & Causes | Vaia, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://www.vaia.com/en-us/explanations/psychology/memory-studies-in-psychology/tip-of-the-tongue/
- What the Tip-of-the-Tongue Phenomenon Says About Cognitive Aging | The MIT Press Reader, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://thereader.mitpress.mit.edu/tip-of-the-tongue-phenomenon/
- On the Tip-of-the-Tongue: Neural Correlates of Increased Word-finding Failures in Normal Aging – PMC – PubMed Central, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2373253/
- On the tip of the tongue: an event-related fMRI study of semantic retrieval failure and cognitive conflict – PubMed, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11545723/
- Rối loạn lo âu xã hội – Rối loạn tâm thần – Cẩm nang MSD – Phiên bản dành cho chuyên gia, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://www.msdmanuals.com/vi/professional/r%E1%BB%91i-lo%E1%BA%A1n-t%C3%A2m-th%E1%BA%A7n/r%E1%BB%91i-lo%E1%BA%A1n-lo-%C3%A2u-v%C3%A0-c%C3%A1c-r%E1%BB%91i-lo%E1%BA%A1n-li%C3%AAn-quan-t%E1%BB%9Bi-stress/r%E1%BB%91i-lo%E1%BA%A1n-lo-%C3%A2u-x%C3%A3-h%E1%BB%99i
- Rối loạn lo âu ám ảnh: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị – Medlatec, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://medlatec.vn/tu-dien-benh-ly/roi-loan-lo-au-am-anh
- Vì sao rối loạn lo âu kéo dài làm giảm trí nhớ? – drip hydration vietnam, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://driphydration.vn/vi-sao-roi-loan-lo-au-keo-dai-lam-giam-tri-nho/
- Cortisol là gì và làm thế nào để điều chỉnh mức độ Cortisol? – Vinmec, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/cortisol-la-gi-va-lam-nao-de-dieu-chinh-muc-do-cortisol-vi
- Mất trí nhớ tạm thời: Dấu hiệu, nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://tamanhhospital.vn/mat-tri-nho-tam-thoi/
- Stress – Tiền đề gây nên các bệnh thần kinh nặng | VTV.VN, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://vtv.vn/vtv8/stress-tien-de-gay-nen-cac-benh-than-kinh-nang-20181105182953029.htm
- Stress gây mất trí nhớ và suy giảm chức năng não – Giác Ngộ Online, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://giacngo.vn/stress-gay-mat-tri-nho-va-suy-giam-chuc-nang-nao-post45265.html
- Suy giảm trí nhớ: Dấu hiệu, nguyên nhân, chẩn đoán và phòng ngừa, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://tamanhhospital.vn/benh/suy-giam-tri-nho/
- Rối loạn lo âu có thể làm tăng khả năng mất trí nhớ – Dân Việt, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://danviet.vn/roi-loan-lo-au-co-the-lam-tang-kha-nang-mat-tri-nho-20240729225637431-d1175693.html
- Rèn luyện trí nhớ – Làm sao để ghi nhớ tên người mới gặp? – VietnamWorks, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://www.vietnamworks.com/hrinsider/ren-luyen-rei-nho-lam-sao-ghi-nho-ten-nguoi-moi-gap.html
- Rèn luyện trí nhớ bằng tuyệt chiêu đơn giản – OTiV, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://otiv.com.vn/suy-giam-tri-nho/cach-cham-soc-nao-bo-giup-ren-luyen-tri-nho-tu-duy-tot-trong-cong-viec-917.html
- Bảy điều bí mật giúp ghi nhớ tên gọi – Báo Tuổi Trẻ, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://tuoitre.vn/bay-dieu-bi-mat-giup-ghi-nho-ten-goi-57249.htm
- Làm thế nào để nhớ được khuôn mặt & tên người đối diện – SHASU NEWS, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://news.shasu-group.com/2023/10/12/lam-the-nao-de-nho-duoc-khuon-mat-ten-nguoi-doi-dien/
- Cải Thiện “Não Cá Vàng” Với 9 Phương Pháp Ghi Nhớ Đỉnh Cao – Glints, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://glints.com/vn/blog/phuong-phap-ghi-nho-hieu-qua/
- Cách ghi nhớ hiệu quả thông qua các phương pháp lặp lại (Rehearsal) – ZIM.vn, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://zim.vn/chien-luoc-rehearsal-cach-ghi-nho-hieu-qua-thong-qua-cac-phuong-phap-lap-lai
- 5 Phương pháp ghi nhớ để đạt hiệu quả tốt hơn – Vietcetera, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://vietcetera.com/vn/5-phuong-phap-ghi-nho-de-dat-hieu-qua-tot-hon
- 15 cách cải thiện trí nhớ cho người hay quên ở mọi lứa tuổi, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://nutrihome.vn/cach-cai-thien-tri-nho/
- Cách rèn luyện trí nhớ hiệu quả – Vinmec, truy cập vào tháng 6 23, 2025, https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/cach-ren-luyen-tri-nho-hieu-qua-vi






