Tại Sao Nghe Móng Tay Cào Bảng Lại Rùng Mình? Giải Thích Khoa Học

Phần 1: Lời Mở Đầu – Một Phản Ứng Phổ Quát Gây Ám Ảnh

Chỉ cần đọc đến dòng chữ “móng tay cào bảng”, có lẽ một luồng khí lạnh đã chạy dọc sống lưng và cảm giác “sởn gai ốc” quen thuộc bắt đầu trỗi dậy trong bạn. Đây là một trong những trải nghiệm khó chịu mang tính phổ quát nhất của con người. Từ lớp học thời thơ ấu đến những bộ phim kinh dị, âm thanh chói tai này đã trở thành một biểu tượng của sự ghê rợn, một thứ có thể khiến chúng ta rùng mình ngay lập tức mà không cần bất kỳ hình ảnh nào đi kèm.

Nhưng hiện tượng gần như ai cũng trải qua này đến từ đâu? Liệu đó chỉ đơn thuần là một phản ứng tâm lý, một sự “khó tính” của cá nhân, hay là một cơ chế sinh học và thần kinh phức tạp được “lập trình” sẵn sâu trong bộ não chúng ta? Tại sao một âm thanh tưởng chừng vô hại lại có thể gây ra một phản ứng vật lý mạnh mẽ đến vậy?

Bài viết này sẽ dẫn dắt bạn vào một hành trình khám phá khoa học toàn diện để giải mã bí ẩn đằng sau cảm giác rùng mình này. Chúng ta sẽ cùng nhau bóc tách từng lớp, từ những rung động vật lý của sóng âm, cấu trúc khuếch đại đặc biệt của tai người, phản ứng bùng nổ của trung tâm cảm xúc trong não bộ, cho đến những giả thuyết hấp dẫn về di sản tiến hóa từ tổ tiên linh trưởng. Hơn thế nữa, bài viết sẽ làm rõ tại sao một số người lại nhạy cảm hơn những người khác và phân biệt phản ứng này với các hội chứng liên quan như Misophonia (chứng ghét âm thanh), mang đến một cái nhìn toàn cảnh và sâu sắc về một trong những phản ứng kỳ lạ nhất của cơ thể người.

Phần 2: Giải Mã Âm Thanh “Tử Thần” – Góc Nhìn Từ Vật Lý và Sinh Lý Học

Để hiểu tại sao tiếng cào bảng lại gây khó chịu, trước hết chúng ta cần phân tích chính bản thân âm thanh đó và cách cơ thể chúng ta tương tác với nó ở cấp độ vật lý và sinh lý. Phản ứng rùng mình không phải là một sự tưởng tượng, mà là kết quả của một sự “cộng hưởng tai hại” giữa đặc tính của âm thanh và cấu tạo của tai người.

Tần số “Gây án”: Dải Âm Thanh Khiến Tai Người “Đau Đớn”

Mọi âm thanh chúng ta nghe thấy đều là sóng rung động trong không khí, và một trong những đặc tính quan trọng nhất của chúng là tần số, được đo bằng đơn vị Hertz (Hz). Tần số quyết định độ cao hay thấp của âm thanh (cao độ). Các nghiên cứu trong lĩnh vực âm học tâm lý (psychoacoustics) đã nỗ lực xác định chính xác “thủ phạm” gây ra cảm giác khó chịu.

Kết quả từ nhiều công trình, nổi bật là của các nhà âm nhạc học Michael Oehler và Christoph Reuter, đã chỉ ra rằng dải tần số gây khó chịu nhất không phải là cao nhất hay thấp nhất, mà nằm trong một khoảng rất cụ thể: từ 2.000 đến 4.000 Hz.2 Một số nghiên cứu khác mở rộng khoảng này lên đến 5.000 Hz. Điều đáng chú ý là tai người có độ nhạy cảm cao nhất chính trong dải tần này.

Để dễ hình dung, dải tần này không chỉ chứa tiếng móng tay cào bảng mà còn có cả những âm thanh mang tính cảnh báo và cấp thiết khác trong cuộc sống con người, chẳng hạn như tiếng la hét hay tiếng khóc của trẻ sơ sinh. Sự trùng hợp này không phải là ngẫu nhiên và nó gợi mở về một mối liên hệ sâu sắc hơn với các tín hiệu nguy hiểm mà chúng ta sẽ khám phá ở phần sau.

“Kiến Trúc” Của Ống Tai: Bộ Khuếch Đại Âm Thanh Tự Nhiên

Nếu chỉ riêng tần số đã gây khó chịu, thì tại sao phản ứng lại mạnh mẽ đến vậy? Câu trả lời nằm ở chính cấu trúc giải phẫu của tai người. Quá trình nghe bắt đầu khi sóng âm đi vào tai ngoài, truyền qua ống tai và làm rung màng nhĩ. Tuy nhiên, ống tai của chúng ta không phải là một đường ống thẳng đơn giản. Nó có hình dạng cong và cấu trúc đặc thù, hoạt động như một bộ cộng hưởng âm thanh tự nhiên.

Cơ chế cộng hưởng này có một tác dụng quan trọng: nó khuếch đại một cách có chọn lọc các âm thanh nằm trong dải tần từ 2.000 đến 4.000 Hz. Điều này có nghĩa là, một âm thanh trong dải tần này khi đi vào tai sẽ được làm cho “to hơn một cách vật lý” trước khi nó đến được màng nhĩ và các bộ phận xử lý sâu hơn trong não bộ.

Đây chính là sự “cộng hưởng hoàn hảo” đầy tai hại: một âm thanh vốn đã có đặc tính chói tai về mặt vật lý lại được chính cơ thể chúng ta vô tình khuếch đại lên. Hãy tưởng tượng ống tai của bạn như một phòng hòa nhạc được thiết kế đặc biệt để làm cho một loại nhạc cụ cụ thể (trong trường hợp này là âm thanh cào bảng) vang to và rõ hơn tất cả các nhạc cụ khác. Sự khó chịu không chỉ nằm ở bản chất của âm thanh mà còn ở cách cơ thể chúng ta tương tác với nó, biến một âm thanh “khó nghe” thành một cảm giác gần như “đau đớn” về mặt vật lý.

Phần 3: Khi Não Bộ “Nhấn Nút Báo Động” – Hành Trình Của Âm Thanh Từ Màng Nhĩ Đến Cảm Xúc

Khi sóng âm đã được ống tai khuếch đại và truyền vào trong, một chuỗi phản ứng thần kinh phức tạp sẽ diễn ra. Cảm giác rùng mình không chỉ là vấn đề của tai, mà là một phản ứng toàn diện của não bộ, nơi lý trí và bản năng xung đột với nhau.

Cuộc “Trò Chuyện” Khẩn Cấp Giữa Vỏ Não Thính Giác và Hạch Hạnh Nhân (Amygdala)

Trong não bộ, có hai “nhân vật” chính tham gia vào quá trình này. Đầu tiên là vỏ não thính giác (Auditory Cortex), có nhiệm vụ xử lý và nhận diện các đặc tính của âm thanh như cao độ, âm lượng. Thứ hai là hạch hạnh nhân (Amygdala), một cấu trúc nhỏ hình quả hạnh nhân nằm sâu trong thùy thái dương, được mệnh danh là “trung tâm báo động” hay “trung tâm cảm xúc” của não. Amygdala đóng vai trò then chốt trong việc xử lý các cảm xúc, đặc biệt là sự sợ hãi, và kích hoạt các phản ứng sinh tồn.

Các nghiên cứu sử dụng công nghệ chụp cộng hưởng từ chức năng (fMRI) đã cho phép các nhà khoa học quan sát hoạt động của não bộ trong thời gian thực. Khi các tình nguyện viên nghe những âm thanh khó chịu như tiếng cào bảng, các nhà khoa học nhận thấy một sự gia tăng đột biến trong mức độ “giao tiếp” và kết nối giữa vỏ não thính giác và hạch hạnh nhân.

Theo các nhà khoa học như Sukhbinder Kumar, dường như hạch hạnh nhân đã “chiếm quyền kiểm soát” và gửi một “tín hiệu cấp cứu” (distress signal) đến vỏ não thính giác. Tín hiệu này khiến vỏ não thính giác tăng cường sự chú ý và khuếch đại nhận thức của chúng ta về âm thanh đó. Âm thanh càng được đánh giá là khó chịu, sự tương tác giữa hai vùng não này càng trở nên mạnh mẽ.1 Kết quả cuối cùng của cuộc “trò chuyện” khẩn cấp này là việc kích hoạt hệ thần kinh giao cảm, đẩy cơ thể vào trạng thái“chiến hay biến” (fight-or-flight). Đây là lý do tại sao chúng ta không chỉ cảm thấy khó chịu trong tâm trí mà còn có những biểu hiện vật lý rõ rệt như tim đập nhanh, đổ mồ hôi lạnh, và căng cơ.

Phản Ứng “Chiến Hay Biến”: Một Di Sản Của Tổ Tiên?

Vậy tại sao hạch hạnh nhân lại phản ứng dữ dội với một âm thanh vô hại như vậy? Một trong những giả thuyết hấp dẫn nhất đưa chúng ta quay ngược về quá khứ tiến hóa của loài người: Giả thuyết di sản từ linh trưởng (Primate Heritage Hypothesis).

Giả thuyết này cho rằng phản ứng của chúng ta là một di tích bản năng. Âm thanh cào bảng có cấu trúc tần số rất giống với tiếng kêu báo động của một số loài linh trưởng, chẳng hạn như khỉ macaque, khi chúng phát hiện ra kẻ săn mồi.1 Trải qua hàng triệu năm, tổ tiên của chúng ta đã học cách phản ứng ngay lập tức và vô điều kiện với loại âm thanh này để tăng cơ hội sống sót. Cảm giác rùng mình, tim đập nhanh ngày nay có thể chính là tiếng vọng của cơ chế phòng vệ cổ xưa đó, được kích hoạt một cách nhầm lẫn trong bối cảnh hiện đại.

Tuy nhiên, khoa học luôn đòi hỏi sự kiểm chứng và một cái nhìn cân bằng. Một số nghiên cứu sau này đã đưa ra những bằng chứng phản biện. Ví dụ, một nghiên cứu trên loài khỉ tamarin cho thấy chúng phản ứng tương tự với cả tiếng cào bảng và tiếng ồn trắng (white noise), trong khi con người lại ghét tiếng cào bảng hơn tiếng ồn trắng rất nhiều. Điều này cho thấy phản ứng của con người có thể phức tạp hơn và không hoàn toàn giống với các loài linh trưởng khác. Dù vậy, tại nhungdieuthuvi.com, chúng tôi tin rằng việc hiểu rõ nguồn gốc tiến hóa của các phản ứng bản năng là một trong những điều thú vị nhất về khoa học đời sống, ngay cả khi câu trả lời cuối cùng vẫn còn là một bí ẩn.

Sự phức tạp này còn được thể hiện qua một cuộc “xung đột” nội bộ trong não bộ. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi người tham gia được thông báo âm thanh họ sắp nghe là một phần của “bản nhạc đương đại”, họ có xu hướng đánh giá nó là dễ chịu hơn. Tuy nhiên, các chỉ số sinh lý của họ như độ dẫn điện của da (phản ánh việc đổ mồ hôi) và nhịp tim vẫn cho thấy một phản ứng căng thẳng không hề thay đổi. Điều này hé lộ một cuộc đấu tranh giữa lý trí và bản năng. Vỏ não trước trán (phần não chịu trách nhiệm về logic, nhận thức) có thể bị “thuyết phục” bởi bối cảnh, nhưng hạch hạnh nhân thì không. Nó phản ứng trực tiếp với đặc tính vật lý của sóng âm, bỏ qua mọi diễn giải cấp cao. Phản ứng rùng mình chính là bằng chứng cho thấy “phần não bò sát” nguyên thủy của chúng ta đang chiến thắng trong cuộc tranh luận này.

Phần 4: Không Phải Ai Cũng Giống Ai – Sự Khác Biệt Cá Nhân và Các Hội Chứng Liên Quan

Mặc dù phản ứng với tiếng cào bảng là khá phổ biến, nhưng mức độ nhạy cảm lại không giống nhau ở tất cả mọi người. Một số người chỉ cảm thấy hơi khó chịu, trong khi những người khác có thể phản ứng rất dữ dội. Sự khác biệt này mở ra một lĩnh vực nghiên cứu thú vị về vai trò của tâm lý, tính cách và các hội chứng liên quan.

Tại Sao Một Số Người Nhạy Cảm Hơn Những Người Khác?

Mức độ nhạy cảm với âm thanh nói chung và các âm thanh khó chịu nói riêng là một quang phổ rộng, chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố.

• Yếu tố tâm lý: Trạng thái tinh thần đóng một vai trò quan trọng. Mức độ căng thẳng và lo âu cao có thể làm giảm ngưỡng chịu đựng của hệ thần kinh. Khi một người đã ở trong trạng thái “cảnh giác cao độ”, một kích thích khó chịu như tiếng cào bảng sẽ dễ dàng đẩy họ đến ngưỡng phản ứng mạnh hơn.
• Đặc điểm tính cách: Các nghiên cứu về tâm lý học đã chỉ ra mối liên hệ giữa độ nhạy cảm với tiếng ồn và các đặc điểm tính cách trong mô hình Big Five. Cụ thể, những người có điểm số cao về Neuroticism (Bất ổn cảm xúc) và những người Introverted (Hướng nội) có xu hướng cảm thấy phiền nhiễu và nhạy cảm hơn với tiếng ồn so với những người khác.
• Các yếu tố sinh học và bệnh lý: Trong một số trường hợp, sự nhạy cảm cực đoan với âm thanh có thể là triệu chứng của một tình trạng y tế gọi là Hyperacusis (chứng tăng thính), nơi các âm thanh bình thường được cảm nhận là to đến mức gây đau đớn. Tình trạng này có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm chấn thương đầu, tổn thương tai do độc tố, nhiễm virus, hoặc các bệnh lý như bệnh Lyme, bệnh Meniere’s.

Mở Rộng Vấn Đề: Khi Âm Thanh Trở Thành Nỗi Ám Ảnh – Giới Thiệu về Misophonia

Sự khó chịu với tiếng cào bảng có thể được xem là điểm khởi đầu trên một quang phổ rộng của sự nhạy cảm âm thanh. Ở một thái cực khác, có một hội chứng nghiêm trọng hơn gọi là Misophonia, hay “chứng ghét âm thanh”.

Misophonia không phải là sự khó chịu thông thường. Nó được định nghĩa là một rối loạn mà ở đó, những âm thanh cụ thể (thường do con người tạo ra) gây ra một phản ứng cảm xúc tiêu cực cực đoan, thường là sự tức giận, phẫn nộ hoặc ghê tởm tột độ.31 Các âm thanh kích hoạt phổ biến nhất bao gồm tiếng nhai (ảnh hưởng khoảng 81% người mắc), tiếng hít thở, tiếng nuốt, tiếng gõ bút, hay tiếng sột soạt của túi nylon.

Sự khác biệt cốt lõi nằm ở bản chất của cảm xúc. Nếu phản ứng với tiếng cào bảng chủ yếu là cảm giác “ghê rợn”, “sởn gai ốc” mang tính bản năng và phổ quát, thì phản ứng Misophonia lại là sự “thù ghét”, “giận dữ” mang tính cá nhân và có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các mối quan hệ xã hội và chất lượng cuộc sống.33 Qua quá trình nghiên cứu, người biên tập Những điều thú vị chấm com đã tổng hợp thông tin này để giúp độc giả phân biệt rõ các dạng nhạy cảm âm thanh khác nhau, từ một phản ứng phổ biến đến một hội chứng cần được thấu hiểu.

Việc nghiên cứu phản ứng với tiếng cào bảng không chỉ giải thích một hiện tượng kỳ quặc. Nó còn cung cấp một mô hình cơ bản để hiểu các rối loạn nhạy cảm âm thanh phức tạp hơn. Nó cho thấy cách một cơ chế sinh lý-thần kinh nền tảng có thể bị “lỗi” hoặc “khuếch đại” thành một tình trạng bệnh lý ở một số cá nhân.

Để làm rõ hơn, bảng dưới đây so sánh các dạng rối loạn nhạy cảm âm thanh thường gặp:

Đặc điểm	Phản ứng với Tiếng Cào Bảng	Hyperacusis (Tăng thính)	Misophonia (Ghét âm thanh)	Phonophobia (Sợ âm thanh)
Bản chất	Phản ứng sinh lý & cảm xúc phổ quát	Rối loạn nhận thức âm lượng (vật lý)	Rối loạn phản ứng cảm xúc	Rối loạn lo âu (tâm lý)
Cảm nhận chính	“Sởn gai ốc”, rùng mình, khó chịu 9	Âm thanh bình thường nghe quá to, gây đau đớn 27	Ghê tởm, tức giận, phẫn nộ 31	Sợ hãi, hoảng loạn 21
Âm thanh kích hoạt	Cụ thể: tần số 2.000−4.000 Hz (cào, rít) 6	Hầu hết các âm thanh, đặc biệt là âm thanh lớn hoặc đột ngột 28	Rất cụ thể, thường là âm thanh lặp lại do con người tạo ra (nhai, thở) 35	Âm thanh cụ thể hoặc chung chung mà người đó tin rằng sẽ gây hại hoặc khó chịu 21
Cơ chế chính	Khuếch đại của ống tai + Kích hoạt Amygdala 9	Rối loạn xử lý ở hệ thống thính giác trung ương hoặc tổn thương tai 27	Bất thường trong kết nối giữa hệ thống thính giác và hệ thống cảm xúc (amygdala, insula) 14	Phản ứng lo âu có điều kiện, tương tự các chứng ám ảnh sợ khác 39

 

Phần 5: Sống Chung Với Sự Nhạy Cảm – Các Chiến Lược Đối Phó Khoa Học

Dù bạn chỉ khó chịu với tiếng cào bảng hay đang đối mặt với các dạng nhạy cảm âm thanh nghiêm trọng hơn, có nhiều chiến lược dựa trên khoa học có thể giúp quản lý và giảm bớt tác động tiêu cực của chúng. Các chiến lược này có thể được chia thành hai nhóm: quản lý môi trường bên ngoài và quản lý phản ứng nội tại.

Các Phương Pháp Tức Thì và Ngăn Ngừa (Quản lý Môi trường)

Đây là những giải pháp giúp giảm bớt sự tiếp xúc với các âm thanh gây khó chịu một cách trực tiếp.

• Tạo Rào Cản Vật Lý: Trong các môi trường ồn ào không thể tránh khỏi như công trường, sân bay, hoặc trên phương tiện công cộng, việc sử dụng tai nghe chống ồn chủ động (noise-cancelling headphones) hoặc nút bịt tai chất lượng cao là một giải pháp hiệu quả để giảm cường độ âm thanh truyền đến tai.
• Sử dụng “Âm Thanh Che Lấp” (Sound Masking): Thay vì cố gắng tạo ra sự im lặng tuyệt đối, việc sử dụng các âm thanh nền nhẹ nhàng và ổn định có thể giúp “che lấp” hoặc làm “mờ” đi các âm thanh kích hoạt. Các ứng dụng hoặc thiết bị tạo tiếng ồn trắng (white noise), tiếng mưa rơi, tiếng sóng biển, hoặc thậm chí tiếng quạt máy có thể giúp não bộ giảm tập trung vào âm thanh gây khó chịu.
• Điều Chỉnh Môi Trường Sống: Tại nhà hoặc nơi làm việc, việc áp dụng các vật liệu tiêu âm như thảm dày, rèm cửa nặng, và đồ nội thất bọc vải có thể giúp giảm đáng kể tiếng vang và tạo ra một không gian âm thanh yên tĩnh, dễ chịu hơn.

Các Giải Pháp Lâu Dài và Chuyên Sâu (Quản lý Nội tại)

Những giải pháp này tập trung vào việc thay đổi cách não bộ và cơ thể phản ứng với âm thanh, đòi hỏi sự kiên trì nhưng mang lại hiệu quả bền vững.

• Liệu pháp Nhận thức Hành vi (CBT – Cognitive Behavioral Therapy): Đây là một trong những phương pháp được các chuyên gia khuyến nghị nhiều nhất, đặc biệt cho Misophonia và Phonophobia. CBT không thay đổi âm thanh, mà thay đổi cách bạn suy nghĩ và phản ứng với nó. Liệu pháp này giúp bạn nhận diện các kiểu suy nghĩ tiêu cực tự động (“âm thanh này thật kinh khủng và không thể chịu đựng nổi”) và thay thế chúng bằng những suy nghĩ thực tế hơn (“đây chỉ là một âm thanh, nó gây khó chịu nhưng nó sẽ qua, và tôi có thể kiểm soát phản ứng của mình”).
• Kỹ thuật Thư giãn và Chánh niệm (Mindfulness & Relaxation): Các bài tập như hít thở sâu (ví dụ: kỹ thuật thở hộp), thiền định, và yoga giúp làm dịu hệ thần kinh nói chung. Khi mức độ căng thẳng nền của cơ thể giảm xuống, ngưỡng chịu đựng đối với các kích thích khó chịu (bao gồm cả âm thanh) cũng sẽ tăng lên. Việc thực hành thường xuyên giúp bạn bình tĩnh hơn khi đối mặt với âm thanh kích hoạt.
• Liệu pháp Tiếp Xúc Dần Dần và Tái Đào Tạo: Dưới sự hướng dẫn của chuyên gia, các liệu pháp như Liệu pháp Tái đào tạo Ù tai (TRT) có thể được điều chỉnh để giúp não bộ “học lại” cách phản ứng với âm thanh. Bằng cách tiếp xúc có kiểm soát và tăng dần với các âm thanh kích hoạt trong một môi trường an toàn, sự liên kết tiêu cực giữa âm thanh và phản ứng cảm xúc có thể được giảm bớt theo thời gian.

Một lưu ý quan trọng là việc cố gắng tránh né tiếng ồn hoàn toàn hoặc lạm dụng nút bịt tai 24/7 có thể gây ra tác dụng ngược, làm cho hệ thống thính giác trở nên nhạy cảm hơn theo thời gian.29 Mục tiêu là học cách quản lý và sống chung với thế giới âm thanh, chứ không phải là loại bỏ nó hoàn toàn.

Phần 6: Kết Luận và Khuyến Nghị

Hành trình giải mã cảm giác rùng mình khi nghe tiếng móng tay cào bảng đã dẫn chúng ta đi từ những nguyên lý vật lý cơ bản đến các cơ chế thần kinh phức tạp và những giả thuyết tiến hóa sâu sắc. Giờ đây, chúng ta có thể kết luận rằng phản ứng tưởng chừng đơn giản này không phải là sự yếu đuối hay “khó tính”, mà là một cơ chế sinh học-tâm lý tinh vi, được định hình bởi nhiều yếu tố:

Phản ứng bắt nguồn từ một sự “cộng hưởng tai hại” giữa dải tần số đặc trưng của âm thanh (2.000−4.000 Hz) và cấu trúc giải phẫu của ống tai người, vốn có vai trò như một bộ khuếch đại tự nhiên cho chính dải tần đó. Tín hiệu âm thanh đã được khuếch đại này sau đó kích hoạt một phản ứng não bộ bản năng, nơi hạch hạnh nhân (amygdala) gửi tín hiệu cấp cứu, đẩy cơ thể vào trạng thái “chiến hay biến”. Phản ứng này có thể mang dấu ấn tiến hóa từ thời tổ tiên linh trưởng của chúng ta và nó biểu hiện khác nhau ở mỗi người tùy thuộc vào các yếu-tố tâm lý và đặc điểm tính cách cá nhân.

Hy vọng bài phân tích sâu từ nhungdieuthuvi.com đã mang lại cho bạn câu trả lời thỏa đáng và một góc nhìn mới mẻ về những phản ứng tưởng chừng đơn giản của cơ thể.

Để giúp con người khỏe mạnh hơn và sống khoa học hơn dựa trên những hiểu biết này, dưới đây là hai khuyến nghị thực tiễn:

1. Nâng cao sức khỏe thần kinh tổng thể: Thay vì chỉ tập trung vào việc tránh né âm thanh, hãy đầu tư vào sức khỏe của hệ thần kinh. Thường xuyên thực hành các kỹ thuật giảm căng thẳng như thiền, yoga, hít thở sâu và đảm bảo giấc ngủ chất lượng. Một hệ thần kinh được “nghỉ ngơi” tốt sẽ ít bị kích động quá mức bởi các tác nhân bên ngoài, bao gồm cả âm thanh khó chịu, giúp bạn bình tĩnh và kiên cường hơn trong cuộc sống hàng ngày.
2. Chủ động quản lý “hệ sinh thái âm thanh” của bạn: Hãy trở thành người quản lý chủ động môi trường âm thanh xung quanh mình. Nhận biết những không gian và thời điểm khiến bạn căng thẳng. Sử dụng một cách thông minh các công cụ hiện đại như tai nghe chống ồn khi cần tập trung cao độ và các ứng dụng tạo tiếng ồn trắng/âm thanh thiên nhiên để tạo ra một “ốc đảo âm thanh” thư giãn. Việc này không chỉ giúp giảm tải cho hệ thần kinh mà còn tăng cường khả năng phục hồi của bạn sau khi tiếp xúc với môi trường ồn ào.

(Bài viết được tổng hợp bởi AI, cân nhắc sử dụng lại các thông tin từ bài viết này)

Nguồn trích dẫn

1. Fingernails on a Chalkboard: Why This Sound Gives You the …, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://www.livescience.com/57106-why-fingernails-on-chalkboard-hurts.html
2. Lý do khiến ta “sởn gai ốc” vì tiếng cào lên bảng – Kenh14, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://kenh14.vn/kham-pha/ly-do-khien-ta-son-gai-oc-vi-tieng-cao-len-bang-2011112210233190.chn
3. Tại sao một số âm thanh khiến chúng ta nổi da gà? – Báo Quảng …, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://baoquangninh.vn/tai-sao-mot-so-am-thanh-khien-chung-ta-noi-da-ga-2930522.html
4. CƠ CHẾ NGHE CỦA TAI NGƯỜI – Trợ thính An Khang, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://trothinhankhang.com/co-che-nghe-cua-tai-nguoi/
5. Why You Hate the Sound of Fingernails on a Chalkboard | KEF USA, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://us.kef.com/blogs/news/why-you-hate-the-sound-of-fingernails-on-a-chalkboard
6. Why the sound of fingernails on a chalkboard irks you – CBS News, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://www.cbsnews.com/news/why-the-sound-of-fingernails-on-a-chalkboard-irks-you/
7. Finger nails on chalkboard – why so disturbing – News-Medical.net, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://www.news-medical.net/news/20111107/Finger-nails-on-chalkboard-why-so-disturbing.aspx
8. Trình bày cơ chế cảm nhận âm thanh của cơ quan thính giác – VietJack, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://www.vietjack.com/sbt-sinh-11-cd/bai-2-33-trang-36-sbt-sinh-hoc-lop-11.jsp
9. Chalkboard scraping – Wikipedia, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/Chalkboard_scraping
10. Why does scratching your fingernails on a chalkboard bring chills down ones spin? – Reddit, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://www.reddit.com/r/explainlikeimfive/comments/us8fx/why_does_scratching_your_fingernails_on_a/
11. Sao cứ mỗi lần gãi móng tay trên bảng đen là mình lại nổi da gà vậy? : r/explainlikeimfive, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://www.reddit.com/r/explainlikeimfive/comments/us8fx/why_does_scratching_your_fingernails_on_a/?tl=vi
12. Nails on a Chalkboard – HMMH, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://hmmh.com/resources/news-insights/blog/nails-on-a-chalkboard/
13. Tại sao chúng ta “ê óc” mỗi khi cào móng tay lên bảng? – Báo Cần …, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://baocantho.com.vn/tai-sao-chung-ta-e-oc-moi-khi-cao-mong-tay-len-bang-a72145.html
14. Nasty noises: Why do we recoil at unpleasant sounds? – Newcastle …, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://www.ncl.ac.uk/press/articles/archive/2012/10/nastynoiseswhydowerecoilatunpleasantsounds.html
15. Amygdala: What It Is and What It Controls – Cleveland Clinic, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://my.clevelandclinic.org/health/body/24894-amygdala
16. Human amygdala activation by the sound produced during dental treatment: A fMRI study, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4900504/
17. Đây là thứ âm thanh ai cũng sợ nhưng không biết tại sao – aFamily, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://afamily.vn/day-la-thu-am-thanh-ai-cung-so-nhung-khong-biet-tai-sao-2016121616413194.chn
18. Auditory Sensitivity: Signs, Causes, Overload and How to Help – by GriffinOT, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://www.griffinot.com/auditory-sensitivity-autism-sensory/
19. Individual Differences in Cognition and Perception Predict Neural Processing of Speech in Noise for Audiometrically Normal Listeners | eNeuro, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://www.eneuro.org/content/12/4/ENEURO.0381-24.2025
20. Individual differences in auditory abilities – PubMed, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17614500/
21. The 5 Distinct Sound Hypersensitivity Disorders – Hearing Health Foundation, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://hearinghealthfoundation.org/blogs/the-5-distinct-sound-hypersensitivity-disorders
22. Understanding and Managing Aversion to Sound | Northside Mental Health, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://northsidementalhealth.com/understanding-and-managing-aversion-to-sound/
23. Nhạy cảm với âm thanh: Những điều cần biết – Vinmec, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/nhay-cam-voi-am-thanh-nhung-dieu-can-biet-vi
24. The Role of Individual and Personality Traits in Noise Annoyance, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://www.amhsr.org/articles/the-role-of-individual-and-personality-traits-in-noiseannoyance-4632.html
25. Personality captures dissociations of subjective versus objective hearing in noise – PMC, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8580449/
26. Investigating the effect of personality traits on sensitivity, annoyance and loudness perception due to exposure to high frequency noise, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://jhsw.tums.ac.ir/article-1-6299-en.pdf
27. Hyperacusis – Wikipedia, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/Hyperacusis
28. What Is Hyperacusis? How Is It Treated? – Sound Relief Hearing Center, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://soundrelief.com/hyperacusis/
29. Hyperacusis: Sound Sensitivity Causes and Treatment – WebMD, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://www.webmd.com/brain/sound-sensitivity-hyperacusis
30. Nhạy cảm với âm thanh: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị – Nhà thuốc An Khang, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://www.nhathuocankhang.com/trieu-chung/nhay-cam-voi-am-thanh
31. Misophonia – Wikipedia, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/Misophonia
32. Do you hate the sound of nails scratching on a chalk board? It’s actually a disorder – Nova, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://novafm.com.au/article/do-you-hate-sound-nails-scratching-chalk-board-its-actually-disorder
33. Chứng ghét âm thanh, sợ tiếng ồn – Vinmec, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/chung-ghet-am-thanh-so-tieng-vi
34. Những điều cần biết về chứng misophonia: Nguyên nhân, biểu hiện và cách khắc phục, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://nhathuoclongchau.com.vn/bai-viet/nhung-dieu-can-biet-ve-chung-misophonia-nguyen-nhan-bieu-hien-va-cach-khac-phuc.html
35. Tìm Hiểu Hội Chứng Misophonia Khiến Âm Thanh Làm Bạn Khó Chịu Tột Độ, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://www.techsound.vn/blogs/news/tim-hieu-hoi-chung-misophonia-khien-am-thanh-lam-ban-kho-chiu-tot-do
36. Hội chứng sợ tiếng ồn (Misophonia) là gì? Cách vượt qua, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://tamlynhc.vn/hoi-chung-so-tieng-on-26482.html
37. What is misophonia? | Dr Clare Jonas – That Thinking Feeling, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://www.thatthinkingfeeling.co.uk/blog/what-is-misophonia
38. ELI5: Why does hearing sounds like nails on a chalkboard and also imagining them, create such an irritating sensation? – Reddit, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://www.reddit.com/r/explainlikeimfive/comments/gv80ks/eli5_why_does_hearing_sounds_like_nails_on_a/
39. Psychological Sensitivity to Sounds in Misophony and Phonophobia – COAS, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://centerprode.com/ojpr/ojpr0201/coas.ojpr.0201.01001k.pdf
40. Disgust and Anxiety Sensitivity as Vulnerability Factors in Misophonia – Psychiatry and Behavioral Sciences, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://www.pbsciences.org/fulltext/8-1675115713.pdf?1709412925
41. ACTIVITIES/STRATEGIES TO ASSIST IN THE REDUCTION OF AUDITORY SENSITIVITY (sensitivity to sounds), truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://bcuhb.nhs.wales/services/hospital-services/neurodevelopmental/documents/auditory-sensory-strategies-overresponsive/
42. 7 Strategies to Manage Auditory Sensitivity – Transform Life, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://www.transformlife.com.au/occupational-therapy/7-strategies-to-manage-auditory-sensitivity/
43. Những điều cần biết về chấn thương tai do âm thanh – Long Châu, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://nhathuoclongchau.com.vn/bai-viet/nhung-dieu-can-biet-ve-chan-thuong-tai-do-am-thanh.html
44. Hội chứng khiến một người ‘phát điên’ dù nghe tiếng ồn nhỏ – VnExpress, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://vnexpress.net/hoi-chung-khien-mot-nguoi-phat-dien-du-nghe-tieng-on-nho-4786351.html
45. 5 Strategies For Coping With Sound Sensitivity | Loop Earplugs, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://www.loopearplugs.com/blogs/blog/sensitivity-to-sound-how-to-deal-with-noise-sensitivity
46. 6 cách giảm ù tai, trong tai có tiếng ve kêu tại nhà, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://suckhoedoisong.vn/6-cach-giam-u-tai-trong-tai-co-tieng-ve-keu-tai-nha-169240512100331254.htm
47. Noise sensitivity (hyperacusis) – NHS, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://www.nhs.uk/conditions/hyperacusis/
48. Misophonia là gì mà khiến bạn sợ tiếng ồn? – Hello Bacsi, truy cập vào tháng 6 24, 2025, https://hellobacsi.com/tam-ly-tam-than/van-de-tam-ly-tam-than/misophonia-la-gi/

Bình luận bằng Facebook

comments