Thời Tiết Ảnh Hưởng Tâm Trạng Như Thế Nào? Khoa Học Giải Thích

Bởi
Phùng Hoàng Linh Trang
-
0
107

Khám phá khoa học đằng sau mối liên hệ giữa thời tiết và tâm trạng. Tìm hiểu về Rối loạn Cảm xúc theo mùa (SAD), tác động của áp suất khí quyển, độ ẩm, serotonin và các chiến lược đối phó hiệu quả để cải thiện sức khỏe tinh thần.

Tóm tắt bài viết này

Thời tiết tác động sâu sắc đến tâm trạng, từ Rối loạn Cảm xúc theo mùa (SAD) đến cảm giác khó chịu hàng ngày. Ánh sáng mặt trời, serotonin và nhịp sinh học đóng vai trò trung tâm trong việc điều hòa tâm trạng. Áp suất khí quyển và độ ẩm có thể gây đau đầu, mệt mỏi, và ảnh hưởng tâm lý. Độ nhạy cảm với thời tiết là một hiện tượng phổ biến với các biểu hiện đa dạng. Áp dụng liệu pháp ánh sáng, thay đổi lối sống giúp cải thiện sức khỏe tinh thần hiệu quả.

Mối liên hệ giữa thời tiết và tâm lý con người: Tổng quan khoa học

Mối liên hệ giữa thời tiết và tâm trạng con người đã được quan sát từ lâu đời, thường được diễn tả qua các thành ngữ như “sáng nắng, chiều mưa” để chỉ tính khí thất thường. Nhiều người cảm thấy dễ bực bội hơn khi thời tiết nóng bức, trong khi những ngày mưa lạnh lại dễ làm tâm trạng trở nên u ám và đi xuống. Tuy nhiên, đây không chỉ là những cảm nhận chủ quan mà còn có cơ sở khoa học sâu sắc, được nghiên cứu trong lĩnh vực khí tượng sinh học.

Khoa học Khí tượng Sinh học (Biometeorology) là một ngành nghiên cứu chuyên sâu về tác động của môi trường khí quyển lên sinh vật sống, bao gồm con người, động vật và thực vật. Lĩnh vực này không chỉ xác định các yếu tố khí quyển như áp suất khí quyển, nhiệt độ, độ ẩm, độ che phủ mây, tốc độ gió, lượng mưa và ánh sáng mặt trời có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, mà còn tìm hiểu cách các sinh vật phản ứng và thích nghi với những thay đổi này. Các biến số khí tượng này có mối liên hệ chặt chẽ với sự thay đổi nồng độ các chất dẫn truyền thần kinh trong não bộ, cho thấy mối liên kết sâu sắc giữa môi trường và sinh lý con người. Việc khám phá này giúp chúng ta nhận ra rằng việc cảm thấy “không khỏe khi thời tiết thay đổi” không phải là một sự tưởng tượng mà là kết quả của các cơ chế sinh học phức tạp, bao gồm cả sự điều hòa nội tiết và thần kinh trong cơ thể.

Trong phạm vi khí tượng sinh học, một khái niệm quan trọng là Độ nhạy cảm với thời tiết (Meteorosensitivity). Đây là hiện tượng mà khoảng 30% dân số thế giới trải nghiệm, với các thay đổi cả về thể chất và tinh thần do biến động thời tiết. Đáng chú ý, phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ mãn kinh, có xu hướng nhạy cảm với thời tiết hơn nam giới. Điều quan trọng là phân biệt giữa “meteorosensitivity” và “meteoropathy”. Meteorosensitivity chỉ sự nhạy cảm về thể chất và tinh thần với thay đổi thời tiết, trong khi meteoropathy đề cập đến tình trạng khi những thay đổi thời tiết gây ra các bệnh mới hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng bệnh hiện có. Sự phân biệt này rất quan trọng để người đọc có thể tự đánh giá mức độ ảnh hưởng của thời tiết lên bản thân một cách chính xác, từ đó có hướng tiếp cận phù hợp hơn với sức khỏe của mình, tránh hoang mang không cần thiết khi chỉ là sự nhạy cảm thông thường.

Rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD): Khi thời tiết thay đổi tâm trạng

SAD là gì? Các dạng SAD phổ biến

Rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD) là một dạng trầm cảm đặc biệt, có mối liên hệ rõ rệt với sự thay đổi của các mùa trong năm. Tình trạng này thường bắt đầu và kết thúc vào cùng một thời điểm mỗi năm, không chỉ là cảm giác “buồn bã mùa đông” thông thường mà là một dạng trầm cảm được công nhận, có thể ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống hàng ngày của người bệnh.

SAD được chia thành hai dạng chính dựa trên thời điểm xuất hiện triệu chứng:

  • SAD mùa đông (Winter-onset SAD): Đây là dạng phổ biến nhất, với các triệu chứng thường bắt đầu vào cuối mùa thu hoặc đầu mùa đông. Tình trạng này thường thuyên giảm hoặc biến mất hoàn toàn vào những ngày nắng ấm của mùa xuân và mùa hè.
  • SAD mùa hè (Summer-onset SAD): Dạng này ít phổ biến hơn, với các triệu chứng bắt đầu vào mùa xuân hoặc đầu mùa hè và thuyên giảm vào mùa thu hoặc mùa đông.

Triệu chứng của SAD

Các triệu chứng của SAD có thể đa dạng và thay đổi tùy thuộc vào dạng bệnh.

  • Triệu chứng chung: Người mắc SAD thường cảm thấy chán nản, buồn bã hoặc uể oải hầu hết thời gian, gần như mỗi ngày. Họ có thể mất hứng thú với các hoạt động từng yêu thích, cảm thấy năng lượng thấp và uể oải, khó tập trung. Ngoài ra, cảm giác vô vọng, vô giá trị hoặc tội lỗi, và thậm chí có ý nghĩ không muốn sống cũng là những dấu hiệu đáng chú ý.
  • Triệu chứng đặc trưng theo mùa:
  • SAD mùa đông: Các triệu chứng đặc trưng bao gồm ngủ quá nhiều (ngủ rũ), thèm ăn các thực phẩm có hàm lượng carbohydrate cao, dẫn đến tăng cân. Người bệnh cũng thường cảm thấy mệt mỏi hoặc có năng lượng thấp, và có xu hướng thu mình khỏi các hoạt động xã hội.
  • SAD mùa hè: Ngược lại với SAD mùa đông, các triệu chứng của SAD mùa hè thường biểu hiện bằng khó ngủ (mất ngủ), chán ăn, sụt cân. Người bệnh có thể cảm thấy lo âu, bồn chồn, dễ cáu kỉnh, và thậm chí có sự gia tăng ham muốn tình dục.

Sự khác biệt rõ rệt giữa các triệu chứng của SAD mùa đông và mùa hè, với các biểu hiện đối lập như ngủ nhiều so với mất ngủ, tăng cân so với giảm cân, thèm ăn so với chán ăn, cho thấy SAD không phải là một bệnh đơn nhất mà có các “kiểu hình” khác nhau tùy thuộc vào mùa. Việc nhận biết chính xác loại hình SAD (mùa đông hay mùa hè) là cực kỳ quan trọng cho việc chẩn đoán và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Ví dụ, liệu pháp ánh sáng thường rất hiệu quả cho SAD mùa đông nhưng có thể không phù hợp cho SAD mùa hè. Điều này cũng giúp người bệnh tự nhận diện và tìm kiếm sự giúp đỡ kịp thời.

Nguyên nhân khoa học của SAD

Nguyên nhân chính xác của SAD vẫn chưa được xác định hoàn toàn, nhưng một số yếu tố khoa học được cho là đóng vai trò quan trọng:

  • Rối loạn đồng hồ sinh học (Circadian rhythm): Mức độ ánh sáng mặt trời giảm vào mùa thu và mùa đông có thể làm gián đoạn đồng hồ sinh học bên trong cơ thể. Đồng hồ sinh học này điều hòa chu kỳ ngủ-thức và các quá trình sinh lý khác, và sự gián đoạn có thể dẫn đến cảm giác trầm cảm. Ánh sáng mặt trời là một tín hiệu mạnh mẽ giúp đồng bộ hóa nhịp sinh học với thế giới bên ngoài, duy trì sự tỉnh táo vào ban ngày và chuẩn bị cho giấc ngủ vào ban đêm.
  • Sự mất cân bằng Serotonin và Melatonin:

Serotonin: Là một chất hóa học quan trọng trong não (chất dẫn truyền thần kinh) ảnh hưởng trực tiếp đến tâm trạng. Ánh sáng mặt trời giảm có thể gây ra sự sụt giảm nồng độ serotonin, từ đó dẫn đến trầm cảm. Serotonin đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa cảm xúc theo mùa.

Melatonin: Sự thay đổi mùa có thể phá vỡ sự cân bằng melatonin trong cơ thể, một hormone đóng vai trò chính trong chu kỳ giấc ngủ và tâm trạng. Khi ánh sáng tự nhiên giảm, cơ thể nhận ra sự chuyển đổi sang buổi tối, kích hoạt giải phóng melatonin, chuẩn bị cho giấc ngủ.

Thiếu hụt Vitamin D: Vitamin D được sản xuất trong da khi cơ thể tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Vitamin D có khả năng giúp tăng cường hoạt động của serotonin trong não. Do đó, việc ít tiếp xúc với ánh sáng mặt trời vào mùa đông và không đủ vitamin D từ chế độ ăn uống có thể dẫn đến mức vitamin D thấp trong cơ thể, làm trầm trọng thêm vấn đề serotonin và các triệu chứng SAD.

Mối liên hệ giữa ánh sáng mặt trời, serotonin, melatonin và vitamin D tạo thành một chuỗi tác động phức tạp. Ánh sáng mặt trời không chỉ là nguồn cung cấp vitamin D mà còn tác động trực tiếp đến võng mạc, kích thích giải phóng serotonin. Đồng thời, ánh sáng cũng ức chế sản xuất melatonin, giúp điều hòa nhịp sinh học. Khi thiếu ánh sáng, serotonin giảm và melatonin tăng, dẫn đến các triệu chứng trầm cảm. Vitamin D, được tổng hợp nhờ ánh sáng, lại hỗ trợ hoạt động của serotonin, tạo thành một chuỗi liên kết chặt chẽ. Sự hiểu biết này giải thích rõ ràng tại sao thiếu ánh sáng mặt trời là nguyên nhân chính của SAD mùa đông và cung cấp cơ sở khoa học cho các phương pháp điều trị như liệu pháp ánh sáng và bổ sung vitamin D.

Ai dễ bị SAD? (Yếu tố nguy cơ)

SAD được chẩn đoán ở phụ nữ thường xuyên hơn nam giới và ở những người trẻ tuổi hơn so với người lớn tuổi. Các yếu tố sau đây có thể làm tăng nguy cơ mắc SAD:

  • Tiền sử gia đình: Những người có người thân trong gia đình (huyết thống) đã từng mắc SAD hoặc các dạng trầm cảm khác có nhiều khả năng mắc bệnh hơn.
  • Mắc trầm cảm nặng hoặc rối loạn lưỡng cực: Nếu một người đã có tiền sử trầm cảm nặng hoặc rối loạn lưỡng cực, các triệu chứng trầm cảm có thể trở nên trầm trọng hơn theo mùa. Ở một số người bị rối loạn lưỡng cực, các giai đoạn hưng cảm có thể liên quan đến một mùa cụ thể, ví dụ như mùa xuân và mùa hè có thể kích hoạt các triệu chứng hưng cảm hoặc hưng cảm nhẹ.
  • Sống xa xích đạo: SAD dường như phổ biến hơn ở những người sống xa về phía bắc hoặc phía nam xích đạo. Điều này có thể là do sự giảm đáng kể lượng ánh sáng mặt trời vào mùa đông và ngày dài hơn vào mùa hè ở những khu vực này.
  • Mức vitamin D thấp: Như đã giải thích, thiếu hụt vitamin D, thường do ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, có thể làm tăng nguy cơ mắc SAD.

Hậu quả của SAD nếu không được điều trị

Các triệu chứng của SAD cần được xem xét nghiêm túc và không nên bỏ qua, bởi vì nếu không được điều trị, SAD có thể trở nên tồi tệ hơn và dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh trong cuộc sống của người bệnh. Việc điều trị sớm có thể ngăn ngừa các biến chứng này. Một số người thậm chí còn thấy hữu ích khi bắt đầu điều trị trước khi triệu chứng thường bắt đầu vào mùa thu hoặc mùa đông.

Các biến chứng có thể bao gồm:

  • Thu mình khỏi xã hội: Người bệnh có xu hướng cô lập bản thân, tránh giao tiếp và tham gia các hoạt động xã hội.
  • Gặp vấn đề ở trường học hoặc trong công việc: Khó tập trung, giảm động lực và hiệu suất làm việc có thể dẫn đến các vấn đề học tập hoặc nghề nghiệp.
  • Lạm dụng chất kích thích: Một số người có thể tìm đến rượu hoặc các chất kích thích khác như một cách để tự xoa dịu hoặc đối phó với cảm giác trầm cảm, dẫn đến lạm dụng.
  • Các rối loạn sức khỏe tâm thần khác: SAD không được điều trị có thể làm tăng nguy cơ phát triển hoặc làm trầm trọng thêm các rối loạn sức khỏe tâm thần khác như rối loạn lo âu hoặc rối loạn ăn uống.
  • Ý nghĩ hoặc hành vi tự tử: Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất, khi người bệnh có thể phát triển ý nghĩ hoặc thôi thúc hành vi tự tử.

Những hậu quả này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nhận biết sớm và tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp. Việc chủ động phòng ngừa và điều trị có thể giúp người bệnh tránh được những biến chứng nghiêm trọng, chuyển từ trạng thái thụ động “chịu đựng” sang chủ động “phòng ngừa và điều trị” để duy trì sức khỏe tinh thần.

Áp suất khí quyển và tác động đến tâm trạng

Áp suất khí quyển là gì và thay đổi như thế nào?

Áp suất khí quyển, còn được gọi là khí áp, là áp suất của lớp không khí tác động trực tiếp lên bề mặt Trái Đất. Đây là một yếu tố khí tượng quan trọng, không chỉ ảnh hưởng đến thời tiết mà còn có tác động đáng kể đến đời sống và sức khỏe con người.

Áp suất khí quyển chịu ảnh hưởng trực tiếp của ba yếu tố chính:

  • Độ cao: Khi độ cao tăng lên, lượng không khí phía trên giảm dần, do đó áp suất khí quyển cũng giảm dần.
  • Nhiệt độ: Nhiệt độ và áp suất khí quyển có mối quan hệ nghịch đảo. Khi nhiệt độ tăng, không khí nở ra và trở nên nhẹ hơn, dẫn đến áp suất khí quyển giảm. Ngược lại, khi nhiệt độ giảm, không khí co lại và trở nên nặng hơn, làm cho áp suất khí quyển tăng lên.
  • Thời tiết: Thời tiết ổn định với tốc độ gió yếu và bầu trời quang đãng thường đi kèm với áp suất khí quyển cao hơn. Trong khi đó, những ngày có mưa, gió mạnh và nhiều mây sẽ làm cho áp suất khí quyển giảm.

Ảnh hưởng của áp suất khí quyển đến sức khỏe và tâm trạng

Sự thay đổi áp suất khí quyển có thể tác động mạnh mẽ đến sức khỏe của con người, đặc biệt là những người nhạy cảm hoặc có vấn đề về hệ hô hấp và hệ thần kinh.16 Các biến động về áp suất không khí có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu.

  • Đau đầu và cảm giác áp lực: Một số người, đặc biệt là những người dễ bị đau đầu hoặc đau nửa đầu (migraine), có thể cảm thấy đau hoặc căng tức ở vùng đầu và mặt khi áp suất không khí thay đổi đột ngột. Áp suất thấp thường làm cho các mạch máu trong đầu giãn ra, tăng cường áp lực lên não và dẫn đến các cơn đau nhức.
  • Ảnh hưởng hệ hô hấp: Với những người có bệnh lý về hô hấp như hen suyễn hay bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), sự thay đổi áp suất khí quyển có thể gây khó chịu và khó thở. Áp suất thấp làm giảm nồng độ oxy trong không khí, gây khó khăn cho việc hô hấp của người bệnh, và có thể gây nên tình trạng thiếu oxy.
  • Thay đổi trạng thái tinh thần: Áp suất khí quyển cũng tác động đến trạng thái tâm lý. Một số người cảm thấy căng thẳng, mệt mỏi, và dễ cáu gắt khi áp suất giảm, đặc biệt trong thời tiết âm u hoặc trước khi có mưa. Cảm giác nặng nề trong cơ thể, hoặc cảm giác áp lực lên các khớp và cơ, cũng là một triệu chứng phổ biến.
  • Ảnh hưởng đến hệ thần kinh và chất dẫn truyền thần kinh: Nghiên cứu cho thấy sự thay đổi áp suất khí quyển trực tiếp ảnh hưởng đến hệ thần kinh của chúng ta, tác động đến tâm trạng và mức độ căng thẳng. Nó có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa serotonin, một chất dẫn truyền thần kinh chính liên quan đến điều hòa tâm trạng. Khi áp suất khí quyển giảm, việc sản xuất serotonin trong não có thể dao động.

Cơ thể con người có thể được ví như một “hệ thống phát hiện thời tiết tinh vi”, nơi các khớp, tâm trạng và mức năng lượng đều là một phần của “phong vũ biểu nội bộ” này. Khi áp suất khí quyển thay đổi, hệ thần kinh tự chủ của cơ thể phản ứng bằng những thay đổi hóa học trong não và hoạt động của hệ thần kinh, điều này giải thích tại sao một người có thể cảm thấy mệt mỏi hoặc cáu kỉnh trước một cơn bão. Điều này giúp chúng ta hiểu rằng các cảm giác khó chịu trước một cơn bão hay thời tiết âm u là phản ứng tự nhiên của cơ thể, không phải do tưởng tượng, và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nhận biết và chủ động ứng phó với những thay đổi này.

Bảng 1: Ảnh hưởng của Áp suất Khí quyển đến Sức khỏe và Tâm trạng

Yếu tố Ảnh hưởng đến sức khỏe Ảnh hưởng đến tâm trạng
Thay đổi áp suất khí quyển Đau đầu/căng tức, ảnh hưởng hệ hô hấp (khó thở, thiếu oxy), đau khớp/cơ, tăng nhịp tim/huyết áp (người cao huyết áp), mệt mỏi/chóng mặt. Căng thẳng, mệt mỏi, dễ cáu kỉnh, thay đổi trạng thái tinh thần, ảnh hưởng đến chất dẫn truyền thần kinh (serotonin).

 

Độ ẩm không khí: Yếu tố ít ngờ tới ảnh hưởng tâm lý

Độ ẩm lý tưởng và tác hại khi độ ẩm quá cao/thấp

Độ ẩm không khí đóng vai trò quan trọng không kém nhiệt độ trong việc tạo ra cảm giác thoải mái về cả thể chất và tinh thần. Độ ẩm lý tưởng cho hoạt động thường ngày của con người thường nằm trong khoảng 40-60%, nhưng lý tưởng nhất là 55%-65% để cơ thể có thể tiết mồ hôi một cách thoải mái, giúp cân bằng nhiệt độ cơ thể. Đối với trẻ sơ sinh và người già, mức độ ẩm lý tưởng có thể thấp hơn một chút, khoảng 40-50%, để giảm thiểu nguy cơ các vấn đề về đường hô hấp.

Tuy nhiên, khi độ ẩm vượt ra ngoài ngưỡng lý tưởng, nó có thể gây ra nhiều tác hại:

Tác hại của độ ẩm cao (trên 70%):

  • Gây cảm giác khó chịu, bí bách, ngột ngạt, mệt mỏi, và làm giảm đáng kể hiệu suất làm việc.
  • Tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của virus, vi khuẩn, nấm mốc, và bọ bụi nhà, dẫn đến mùi ẩm mốc khó chịu từ quần áo, chăn, đệm, tường.
  • Kích thích trực tiếp niêm mạc đường thở, gây viêm, tăng tiết và co thắt phế quản, dẫn đến các triệu chứng như ho, hắt hơi, khó thở, và làm trầm trọng thêm các bệnh hô hấp mãn tính như hen phế quản, COPD.
  • Làm giảm khả năng làm mát cơ thể thông qua bay hơi mồ hôi, tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến nhiệt như say nắng, kiệt sức vì nóng.
  • Tăng nguy cơ tim mạch, bao gồm đau tim, rối loạn nhịp tim và đột quỵ, do căng thẳng sinh lý và nhiệt độ cơ thể tăng cao, buộc tim phải làm việc vất vả hơn.

Tác hại của độ ẩm thấp (dưới 50%):

  • Gây khô da, nứt nẻ môi, và giảm sức đề kháng của cơ thể do quá trình bài tiết mồ hôi diễn ra quá nhanh.
  • Khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, mệt mỏi, và khó ngủ, tình trạng này kéo dài có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
  • Gây khó khăn trong hô hấp, đặc biệt ở trẻ em, dễ dẫn đến các bệnh đường hô hấp như các bệnh về khí quản, phổi.
  • Gây khô mắt, chảy máu mũi, kích ứng da, và làm trầm trọng thêm các vấn đề dị ứng và hen suyễn.

Mối liên hệ giữa độ ẩm và tâm trạng con người

Độ ẩm cao, đặc biệt khi kết hợp với nhiệt độ cao, có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe tinh thần. Điều này cho thấy độ ẩm, dù cao hay thấp, đều có tác động đáng kể đến cả thể chất (hô hấp, tim mạch, da) và tinh thần (cáu kỉnh, lo âu, trầm cảm, động lực).

Một nghiên cứu năm 2022 đã chỉ ra rằng độ ẩm tương đối là yếu tố khí tượng duy nhất có thể ảnh hưởng đến các triệu chứng trầm cảm. Độ ẩm và nhiệt độ tăng cao cũng đã được liên kết với mức độ căng thẳng, lo âu và thậm chí cả tỷ lệ tự tử tăng lên. Thời tiết ẩm ướt có thể gây cáu kỉnh, khó tập trung và giảm động lực.

Đáng chú ý, SAD mùa hè (summer-pattern SAD) có thể có các triệu chứng bổ sung như khó ngủ, chán ăn, bồn chồn, kích động, lo âu và thậm chí hành vi bạo lực, hung hăng. Hơn nữa, một nghiên cứu trên chuột đã chỉ ra rằng môi trường nóng ẩm có thể góp phần gây ra các rối loạn liên quan đến lo âu bằng cách làm thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột. Phát hiện này là một bước tiến quan trọng, mở ra hướng nghiên cứu mới về mối liên hệ phức tạp giữa các yếu tố môi trường và sức khỏe tinh thần, cho thấy độ ẩm là một “kẻ thù thầm lặng” của sự thoải mái và tâm trạng mà nhiều người thường bỏ qua. Điều này nâng cao nhận thức về một yếu tố thường bị đánh giá thấp nhưng lại có ảnh hưởng sâu rộng, khuyến khích việc duy trì độ ẩm trong nhà ở mức lý tưởng để bảo vệ sức khỏe toàn diện, không chỉ riêng tâm trạng.

Ánh sáng mặt trời và Serotonin: Chìa khóa cho tâm trạng tích cực

Cơ chế ánh sáng mặt trời tăng Serotonin

Ánh nắng mặt trời từ lâu đã được biết đến với khả năng cải thiện tâm trạng, và khoa học đã giải thích cơ chế đằng sau điều này. Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời được cho là làm tăng lượng hormone serotonin do não tiết ra. Serotonin, thường được mệnh danh là “hormone hạnh phúc”, là một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng giúp điều hòa tâm trạng, thúc đẩy cảm giác bình tĩnh, tập trung và hạnh phúc tổng thể.

Cơ chế tác động của ánh nắng mặt trời lên serotonin chủ yếu xảy ra thông qua mắt. Ánh nắng tác động lên một số vùng của võng mạc, kích thích các tế bào thần kinh giải phóng serotonin. Điều này cho thấy mắt không chỉ là cơ quan thị giác mà còn là một cổng thông tin quan trọng kết nối môi trường ánh sáng bên ngoài với hóa học não bộ và trạng thái cảm xúc của chúng ta.

Vai trò của Serotonin trong điều hòa tâm trạng

Serotonin đóng vai trò trung tâm trong việc điều hòa nhiều chức năng cơ thể, đặc biệt là tâm trạng. Khi nồng độ serotonin giảm, cơ thể có thể xuất hiện các triệu chứng như khó ngủ, mệt mỏi, cảm giác tự ti, lo ngại, dễ cáu kỉnh, bốc đồng. Ngoài ra, sự thiếu hụt serotonin còn có thể gây thèm ăn các thực phẩm giàu tinh bột và đường, buồn nôn, và rối loạn tiêu hóa. Đặc biệt, suy giảm serotonin có liên quan trực tiếp đến việc tăng nguy cơ bị Rối loạn Cảm xúc theo mùa (SAD), một dạng trầm cảm liên quan đến sự thay đổi của các mùa.

Ánh sáng mặt trời và nhịp sinh học

Ngoài vai trò trong việc sản xuất serotonin, ánh nắng mặt trời còn là một tín hiệu mạnh mẽ cho nhịp sinh học (hay còn gọi là đồng hồ sinh học bên trong cơ thể). Nhịp sinh học này điều hòa chu kỳ ngủ-thức và các quá trình sinh lý quan trọng khác của cơ thể.

Việc tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, đặc biệt vào buổi sáng, gửi tín hiệu rõ ràng đến não bộ rằng đó là ban ngày, từ đó kích thích sự tỉnh táo và tỉnh thức. Sự tiếp xúc này giúp ức chế sản xuất melatonin, một hormone gây buồn ngủ, giúp chúng ta cảm thấy tỉnh táo và tràn đầy năng lượng hơn trong suốt cả ngày. Ngược lại, khi mặt trời lặn và ánh sáng tự nhiên giảm dần, cơ thể nhận ra sự chuyển đổi sang buổi tối, kích hoạt giải phóng melatonin và chuẩn bị cho một giấc ngủ ngon và sâu.

Ánh sáng mặt trời không chỉ đơn thuần cung cấp vitamin D mà còn là một bộ điều hòa sinh học toàn diện. Vai trò của nó sâu rộng hơn nhiều, không chỉ là nguồn vitamin D mà còn là yếu tố chính điều hòa trực tiếp serotonin (thông qua võng mạc) và melatonin, từ đó kiểm soát nhịp sinh học của cơ thể. Sự thiếu hụt ánh sáng không chỉ gây ra SAD mà còn ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, sự tỉnh táo và khả năng tập trung. Điều này củng cố tầm quan trọng của việc tiếp xúc ánh nắng mặt trời một cách hợp lý như một chiến lược tự nhiên và hiệu quả để duy trì sức khỏe tinh thần và thể chất, vượt xa việc chỉ bổ sung vitamin D.

Bạn có phải là người nhạy cảm với thời tiết? (Weather Sensitivity)

Khái niệm và dấu hiệu nhận biết

“Độ nhạy cảm với thời tiết” (meteorosensitivity) là một hiện tượng phổ biến, xảy ra khi các biến động thời tiết như thay đổi áp suất khí quyển, nhiệt độ, độ ẩm, hoặc cường độ ánh sáng gây ra các phản ứng về thể chất và tinh thần ở một số cá nhân. Ước tính khoảng 30% dân số thế giới trải nghiệm tình trạng này.

Các dấu hiệu nhận biết của độ nhạy cảm với thời tiết có thể đa dạng, bao gồm:

  • Đau đầu, đau nửa đầu (migraine): Đây là một trong những triệu chứng phổ biến nhất, thường xuất hiện khi áp suất khí quyển thay đổi.
  • Đau hoặc căng tức ở xoang và khớp: Nhiều người cảm thấy áp lực ở xoang hoặc đau nhức khớp, đặc biệt là khi áp suất không khí giảm hoặc thời tiết chuyển lạnh.
  • Cảm giác nặng nề, mệt mỏi, uể oải: Sự thay đổi thời tiết có thể khiến cơ thể cảm thấy nặng nề, thiếu năng lượng và uể oải.
  • Cáu kỉnh, lo âu, căng thẳng, thay đổi tâm trạng: Các biến động thời tiết có thể ảnh hưởng trực tiếp đến trạng thái tâm lý, khiến một người dễ cáu kỉnh, lo lắng hoặc căng thẳng hơn.
  • Khó tập trung: Khả năng tập trung có thể bị suy giảm do ảnh hưởng của thời tiết.
  • Thay đổi giấc ngủ và thèm ăn: Một số người có thể gặp vấn đề về giấc ngủ (ngủ quá nhiều hoặc mất ngủ) và thay đổi khẩu vị, đặc biệt là thèm ăn các thực phẩm giàu carbohydrate.

Các triệu chứng này có thể bắt đầu nhẹ và trở nên trầm trọng hơn khi thời tiết biến động. Điều quan trọng là hiểu rằng “độ nhạy cảm với thời tiết” là một phổ rộng các phản ứng của cơ thể với môi trường, không nhất thiết là một bệnh lý nghiêm trọng, nhưng cũng không nên bỏ qua. Việc cảm thấy “dưới thời tiết” là một phản ứng phổ biến của cơ thể, và chúng ta không đơn độc trong trải nghiệm này.

Các yếu tố làm tăng độ nhạy cảm

Độ nhạy cảm với thời tiết không chỉ do bản thân các yếu tố khí tượng mà còn là sự tương tác phức tạp giữa môi trường và cơ địa của mỗi người. Một số yếu tố có thể làm tăng độ nhạy cảm của một người với thời tiết:

  • Yếu tố sinh học: Phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ mãn kinh, có xu hướng nhạy cảm với thời tiết hơn nam giới.
  • Tình trạng sức khỏe hiện có: Những người có các bệnh lý nền như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), bệnh tim mạch, cao huyết áp, viêm khớp, đau nửa đầu hoặc trầm cảm có thể nhạy cảm hơn với sự thay đổi thời tiết.
  • Hệ miễn dịch suy yếu: Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ mắc các bệnh thông thường hơn.
  • Môi trường sống và lối sống: Sống xa xích đạo có thể làm tăng nguy cơ mắc SAD do sự biến động lớn về ánh sáng mặt trời giữa các mùa.6 Ngoài ra, lối sống hiện đại với việc dành nhiều thời gian trong môi trường điều hòa không khí quá lạnh hoặc quá nóng cũng có thể làm giảm khả năng thích nghi tự nhiên của cơ thể với các biến động thời tiết.

Việc nhận diện các yếu tố này giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn về nguyên nhân của độ nhạy cảm với thời tiết. Mỗi người phản ứng khác nhau và cần một cách tiếp cận cá nhân hóa để đối phó hiệu quả. Việc lắng nghe cơ thể và tìm hiểu cách ứng phó phù hợp là rất quan trọng.

Chiến lược đối phó hiệu quả với ảnh hưởng của thời tiết lên tâm trạng

Để duy trì một tâm trạng ổn định và sức khỏe tinh thần tốt, đặc biệt khi thời tiết có những biến động, việc áp dụng các chiến lược đối phó khoa học là rất cần thiết. Không có một giải pháp “thần kỳ” nào, mà thay vào đó, sự kết hợp của nhiều phương pháp sẽ tạo nên một hệ sinh thái hỗ trợ toàn diện.

Liệu pháp ánh sáng (Phototherapy)

Liệu pháp ánh sáng là một phương pháp điều trị hiệu quả, đặc biệt cho SAD mùa đông.

  • Cơ chế: Liệu pháp này mô phỏng ánh sáng mặt trời tự nhiên, giúp điều hòa lại đồng hồ sinh học của cơ thể, kích thích sản xuất serotonin và giảm mức melatonin dư thừa, từ đó cải thiện tâm trạng.
  • Cách thực hiện: Người bệnh thường được khuyến nghị sử dụng hộp đèn trị liệu ánh sáng có cường độ 10.000 lux trong khoảng 30-60 phút mỗi ngày, tốt nhất là vào buổi sáng sớm. Có thể kết hợp với đèn mô phỏng bình minh (dawn simulator) – một loại đồng hồ báo thức có ánh sáng dần sáng lên trước khi chuông reo – để giúp thức dậy dễ dàng hơn vào những buổi sáng tối trời.
  • Lưu ý: Cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi bắt đầu liệu pháp ánh sáng, đặc biệt nếu có các vấn đề về võng mạc hoặc đang dùng các loại thuốc có thể làm tăng độ nhạy cảm với ánh sáng.

Trị liệu tâm lý và thuốc

  • Trị liệu tâm lý (Psychotherapy): Còn được gọi là liệu pháp trò chuyện, là một phương pháp hiệu quả giúp người bệnh SAD và những người bị ảnh hưởng tâm trạng bởi thời tiết. Các chuyên gia tâm lý sẽ giúp người bệnh xác định và thay đổi những suy nghĩ, hành vi tiêu cực có thể làm trầm trọng thêm tình trạng. Đồng thời, họ cũng hướng dẫn các cách đối phó lành mạnh với trầm cảm và kỹ năng quản lý căng thẳng hiệu quả.
  • Thuốc chống trầm cảm: Trong một số trường hợp, khi các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hoặc không đáp ứng với các phương pháp khác, bác sĩ chuyên khoa có thể chỉ định các loại thuốc chống trầm cảm phù hợp để giúp cân bằng hóa học não bộ.

Thay đổi lối sống và thói quen hàng ngày

Việc điều chỉnh lối sống và thói quen hàng ngày đóng vai trò nền tảng trong việc duy trì sức khỏe tinh thần, bất kể yếu tố thời tiết.

  • Tăng cường tiếp xúc ánh nắng tự nhiên: Hãy chủ động ra ngoài trời nhiều hơn mỗi ngày, ngay cả khi thời tiết u ám. Ánh nắng ban ngày có tác dụng tích cực đối với việc cải thiện tâm trạng. Trong nhà, hãy kéo rèm, mở cửa sổ hoặc cân nhắc lắp thêm cửa sổ trần để đưa nhiều ánh sáng tự nhiên hơn vào không gian sống.
  • Chế độ ăn uống và vận động hợp lý:
  • Ăn uống: Duy trì chế độ ăn uống cân bằng, giàu protein nạc, rau củ quả tươi. Hạn chế các thực phẩm chứa nhiều carbohydrate cao khi có cảm giác thèm ăn, đặc biệt là trong SAD mùa đông.
  • Vận động: Tập thể dục đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 lần mỗi tuần. Hoạt động thể chất giúp giải phóng endorphin, serotonin và dopamine – những hormone tạo cảm giác vui vẻ và hạnh phúc, từ đó cải thiện tâm trạng, giảm lo âu và trầm cảm. Yoga là một lựa chọn tuyệt vời cho những người đối phó với trầm cảm theo mùa.
  • Duy trì lịch trình ngủ khoa học: Thiết lập và duy trì một lịch trình ngủ cố định, đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày, kể cả cuối tuần. Hạn chế uống caffeine, đặc biệt vào buổi chiều và tối, và giữ nhiệt độ phòng ngủ mát mẻ để cải thiện chất lượng giấc ngủ.
  • Kết nối xã hội và các hoạt động yêu thích: Thường xuyên kết nối với gia đình và bạn bè, dù là trực tiếp hay qua điện thoại, để duy trì sự hỗ trợ xã hội cần thiết cho sức khỏe tinh thần. Dành thời gian làm những việc mà bản thân yêu thích như làm vườn, nghe nhạc, hội họa, nấu ăn, hoặc nuôi thú cưng, vì những hoạt động này giúp giải phóng endorphin và serotonin, mang lại cảm giác thích thú và thư giãn.
  • Thực hành chánh niệm và thư giãn: Các kỹ thuật như thiền, hít thở sâu, hoặc thư giãn cơ tiến bộ có thể giúp làm dịu tâm trí và cơ thể, đặc biệt trong những thời điểm căng thẳng do thời tiết. Việc ngửi tinh dầu như bạc hà (thúc đẩy tâm trạng, giảm mệt mỏi), oải hương (giúp ngủ sâu) hoặc cam (giảm lo lắng) cũng có thể hỗ trợ làm dịu tâm trí.
  • Tạo không gian sống thoải mái: Duy trì ánh sáng và nhiệt độ trong nhà ổn định để tạo cảm giác dễ chịu và thư thái cho não bộ, ngay cả khi bên ngoài hỗn loạn. Có thể sử dụng ánh sáng ấm áp, chăn mềm mại, hoặc liệu pháp mùi hương để tạo bầu không khí dễ chịu, ấm cúng.
  • Lên kế hoạch chủ động: Lập thời khóa biểu và duy trì công việc theo lịch trình đã vạch ra để tập trung hơn vào công việc, tránh những khoảng thời gian quá rảnh rỗi dễ dẫn đến suy nghĩ tiêu cực. Nếu biết bản thân dễ bị ảnh hưởng bởi một số điều kiện thời tiết nhất định, hãy chủ động lên kế hoạch các chiến lược đối phó trước, ví dụ như sắp xếp các hoạt động trong nhà trong những đợt nắng nóng hoặc có kế hoạch an toàn cho các sự kiện thời tiết khắc nghiệt.

Các chiến lược đối phó này tạo thành một hệ sinh thái toàn diện, giúp người bệnh không chỉ giảm nhẹ triệu chứng mà còn xây dựng nền tảng sức khỏe tinh thần vững chắc. Việc kết hợp nhiều phương pháp (y tế, lối sống, tâm lý) sẽ mang lại hiệu quả cao hơn so với việc chỉ dựa vào một giải pháp đơn lẻ. Điều này cũng giúp người đọc cảm thấy được trao quyền và có khả năng kiểm soát sức khỏe tinh thần của mình một cách chủ động.

Bảng 2: Các Chiến lược Đối phó với Ảnh hưởng của Thời tiết lên Tâm trạng

Nhóm chiến lược Chiến lược cụ thể Lợi ích/Cơ sở khoa học
Liệu pháp y tế Liệu pháp ánh sáng (hộp đèn 10.000 lux, đèn mô phỏng bình minh). Điều hòa nhịp sinh học, kích thích sản xuất serotonin, giảm melatonin dư thừa.
Trị liệu tâm lý (liệu pháp trò chuyện). Giúp nhận diện và thay đổi suy nghĩ/hành vi tiêu cực, học cách đối phó lành mạnh, quản lý căng thẳng.
Thuốc chống trầm cảm. Cân bằng hóa học não bộ, giảm triệu chứng trầm cảm.
Thay đổi lối sống & thói quen Tăng cường tiếp xúc ánh nắng tự nhiên (ra ngoài, mở rèm). Tăng serotonin, điều hòa nhịp sinh học, cải thiện tâm trạng.
Chế độ ăn uống cân bằng (protein nạc, rau củ quả). Cung cấp năng lượng, hỗ trợ sản xuất serotonin (qua tryptophan).
Vận động thể chất đều đặn (tập thể dục, yoga). Giải phóng endorphin, serotonin, dopamine; giảm lo âu, trầm cảm.
Duy trì lịch trình ngủ khoa học. Ổn định nhịp sinh học, cải thiện năng lượng và tâm trạng.
Kết nối xã hội và các hoạt động yêu thích. Giảm cô lập, tăng cảm giác vui vẻ, giải phóng hormone hạnh phúc.
Thực hành chánh niệm và thư giãn (thiền, hít thở sâu, tinh dầu). Làm dịu tâm trí, giảm căng thẳng, lo âu.
Tạo không gian sống thoải mái (ánh sáng, nhiệt độ ổn định). Tạo cảm giác an toàn, thư thái, giảm căng thẳng.
Lên kế hoạch chủ động (thời khóa biểu, chiến lược đối phó). Tăng cảm giác kiểm soát, giảm lo lắng, ngăn ngừa triệu chứng nặng.

 

Khi nào cần tìm kiếm sự trợ giúp chuyên nghiệp?

Mặc dù việc tự chăm sóc và thay đổi lối sống có thể giúp ích rất nhiều, nhưng có những trường hợp cần thiết phải tìm kiếm sự trợ giúp từ các chuyên gia y tế. Nếu một người cảm thấy chán nản kéo dài nhiều ngày, thiếu động lực cho các hoạt động yêu thích, có sự thay đổi đáng kể trong giấc ngủ hoặc thèm ăn, sử dụng rượu hoặc chất kích thích để giải tỏa cảm xúc, hoặc có cảm giác vô vọng và đặc biệt là có ý nghĩ tự tử, cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa tâm thần ngay lập tức.

Việc điều trị sớm có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng và giúp người bệnh nhanh chóng ổn định tâm trạng. Người biên tập Nhungdieuthuvi.com đã tổng hợp thông tin này để nhấn mạnh rằng sức khỏe tinh thần là một phần không thể tách rời của sức khỏe tổng thể, và việc chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ khi cần thiết là một hành động khôn ngoan và khoa học.

Kết luận

Thời tiết có ảnh hưởng sâu rộng đến tâm trạng và sức khỏe tinh thần con người thông qua các cơ chế sinh học phức tạp. Từ sự rối loạn đồng hồ sinh học và mất cân bằng các chất dẫn truyền thần kinh như serotonin và melatonin, đến tác động trực tiếp của các yếu tố vật lý như áp suất khí quyển và độ ẩm, mọi khía cạnh của môi trường đều có thể tác động đến trạng thái cảm xúc của chúng ta. Rối loạn Cảm xúc theo mùa (SAD) là một ví dụ điển hình cho mối liên hệ này, nhưng ngay cả những thay đổi thời tiết hàng ngày cũng có thể gây ra các triệu chứng khó chịu ở những người nhạy cảm. Việc nhận thức được mối liên hệ này và áp dụng các chiến lược đối phó khoa học, từ liệu pháp y tế đến thay đổi lối sống, là chìa khóa để duy trì một tâm trạng ổn định và cuộc sống khỏe mạnh hơn.

Khuyến nghị thực tiễn: Làm gì để con người khỏe mạnh hơn, sống khoa học hơn?

Để con người khỏe mạnh hơn và sống khoa học hơn, có hai khuyến nghị thực tiễn chính cần được chú trọng:

  1. Tối ưu hóa môi trường sống và thói quen sinh hoạt theo ánh sáng tự nhiên: Hãy chủ động tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vào ban ngày, đặc biệt là buổi sáng sớm, ngay cả khi trời u ám. Điều này giúp điều hòa nhịp sinh học và cân bằng các hormone tâm trạng một cách tự nhiên. Đồng thời, cần tạo không gian sống có đủ ánh sáng tự nhiên và duy trì lịch trình ngủ thức khoa học, ưu tiên giấc ngủ đủ và chất lượng. Việc này không chỉ giúp cơ thể tỉnh táo và tràn đầy năng lượng vào ban ngày mà còn đảm bảo giấc ngủ sâu vào ban đêm, từ đó cải thiện sức khỏe tinh thần tổng thể.
  2. Xây dựng “phòng tuyến” sức khỏe tinh thần toàn diện: Kết hợp chế độ ăn uống cân bằng, giàu dinh dưỡng, với việc tập luyện thể dục đều đặn để giải phóng các hormone hạnh phúc. Duy trì kết nối xã hội mạnh mẽ với gia đình và bạn bè, và thường xuyên thực hành các kỹ thuật thư giãn như thiền, hít thở sâu, hoặc liệu pháp mùi hương để giảm căng thẳng. Đối với những người có độ nhạy cảm cao với thời tiết, việc chủ động lên kế hoạch các chiến lược đối phó trước khi triệu chứng xuất hiện và tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp từ bác sĩ hoặc nhà trị liệu khi cần thiết sẽ giúp vượt qua những biến động tâm lý một cách hiệu quả và khoa học hơn.

Nguồn trích dẫn

  1. Thời tiết có ảnh hưởng đến tâm trạng của bạn không? | Vinmec, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/thoi-tiet-co-anh-huong-den-tam-trang-cua-ban-khong-vi
  2. Biometeorology: Weather and Health | Royal Meteorological Society, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://www.rmets.org/metmatters/biometeorology-weather-and-health
  3. biometeorology today and tomorrow – American Meteorological Society, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://journals.ametsoc.org/view/journals/bams/48/6/1520-0477-48_6_378.pdf
  4. Meteoropathy: a review on the current state of knowledge – PMC, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10478667/
  5. Rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD): Những điều cần biết | Vinmec, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/roi-loan-cam-xuc-theo-mua-sad-nhung-dieu-can-biet-vi
  6. Seasonal affective disorder (SAD) – Symptoms & causes – Mayo Clinic, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/seasonal-affective-disorder/symptoms-causes/syc-20364651
  7. Weather and Your Well-being: Understanding and Managing …, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://www.houston-therapy.com/post/weather-and-your-well-being-understanding-and-managing-weather-related-stress
  8. Seasonal affective disorder explained – Mayo Clinic Health System, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://www.mayoclinichealthsystem.org/hometown-health/speaking-of-health/seasonal-affective-disorder-explained
  9. Thay đổi tâm lý theo thời tiết – dấu hiệu và cách điều trị – Hello Doctor, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://hellodoctors.vn/benh/thay-doi-tam-ly-theo-thoi-tiet.html
  10. The Sunshine Effect: Explore the Relationship Between Sunlight …, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://salienceneuro.com/news/explore-the-relationship-between-sunlight-and-overall-health/
  11. Các lợi ích của ánh nắng mặt trời | BvNTP, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://bvnguyentriphuong.com.vn/noi-tam-than-kinh/cac-loi-ich-cua-anh-nang-mat-troi
  12. Brighten Your Mood With Sunlight – Center for BrainHealth, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://centerforbrainhealth.org/article/sunlight-and-your-brain
  13. Seasonal Affective Disorder – National Institute of Mental Health (NIMH), truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://www.nimh.nih.gov/health/publications/seasonal-affective-disorder
  14. Can Fluctuating Weather Make You Sick? | Kaplan Sinus Relief, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://www.kaplansinusrelief.com/blog/can-fluctuating-weather-make-you-sick/
  15. Áp Suất Khí Quyển Là Gì? 3 Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Áp Suất Khí Quyển – Reecotech, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://reecotech.com.vn/ap-suat-khi-quyen-la-gi/
  16. Tìm Hiểu Áp Suất Khí Quyển: Tác Động Lớn Đến Thời Tiết, Sức …, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://tinhte.vn/thread/tim-hieu-ap-suat-khi-quyen-tac-dong-lon-den-thoi-tiet-suc-khoe-va-moi-truong.3866085/
  17. Weather pains – Wikipedia, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/Weather_pains
  18. asploro.com, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://asploro.com/weather-related-pain-or-meteoropathy-has-been-attracting-attention/#:~:text=Such%20symptoms%20are%20observed%20in,decrease%20of%206%2D10%20hPa.
  19. The Science Behind Weather Anxiety: Your Brain’s Response and What You Can Do About It – Ahead App, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://ahead-app.com/blog/anxiety/the-science-behind-weather-anxiety-your-brain-s-response-and-what-you-can-do-about-it-20250106-205057
  20. Mood Oscillations and Coupling Between Mood and Weather in …, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2651091/
  21. How Indoor Humidity effects your feeling of well-being and health, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://www.advsolned.com/indoor-humidity-wellbeing-health/
  22. Độ ẩm không khí ảnh hưởng đến sức khỏe con người – Metrotech, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://metrotech.vn/do-am-khong-khi-va-suc-khoe-con-nguoi/
  23. Độ Ẩm Không Khí Lý Tưởng Bao Nhiêu Là Tốt? Ảnh Hưởng Độ Ẩm? – Kosmen, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://kosmen.vn/do-am-khong-khi-ly-tuong-bao-nhieu-la-tot
  24. How Humidity Affects Our Health – Houston Methodist, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://www.houstonmethodist.org/blog/articles/2025/jun/how-humidity-affects-our-health/
  25. Serotonin là gì? Thiếu đi chất này cơ thể sẽ ra sao? – Medlatec, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://medlatec.vn/tin-tuc/serotonin-la-gi-thieu-di-chat-nay-co-the-se-ra-sao-s62-n31760
  26. Cách phòng tránh trầm cảm theo mùa | Vinmec, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/cach-phong-tranh-tram-cam-theo-mua-vi
  27. Chứng rối loạn cảm xúc theo mùa và cách khắc phục | VOV.VN, truy cập vào tháng 6 27, 2025, https://vov.vn/suc-khoe/chung-roi-loan-cam-xuc-theo-mua-va-cach-khac-phuc-821239.vov

Bình luận bằng Facebook

comments

BÀI VIẾT LIÊN QUANXEM THÊM