Tóm tắt bài viết này
Gắn bó tránh né là kiểu tính cách né tránh sự thân mật. Nguồn gốc từ tuổi thơ thiếu an toàn, bị phớt lờ cảm xúc. Biểu hiện: độc lập cực đoan, khó kết nối sâu sắc. Nội tâm mâu thuẫn giữa tự ti và vẻ ngoài kiêu ngạo. Chữa lành bắt đầu từ nhận thức và học cách đón nhận cảm xúc.
Lời Thú Tội Thầm Lặng Của Một Người Con “Vô Tâm”
Chiếc điện thoại nằm trong tay. Trong đầu bạn thoáng qua suy nghĩ: “Mình nên gọi cho ba mẹ”. Nhưng rồi một lực vô hình nào đó níu bạn lại. Bạn tự nhủ, “Thôi để lát nữa,” và rồi “lát nữa” không bao giờ đến. Cảm giác tội lỗi len lỏi, nhưng hành động vẫn không thay đổi. Ngày qua ngày, những cuộc gọi chủ động thưa dần, thậm chí biến mất.
Nếu bạn nhận ra mình trong tình huống này, bạn không hề đơn độc và cũng không phải là một người con “vô tâm” hay “lạnh nhạt bẩm sinh”. Đây là một biểu hiện kinh điển của kiểu Gắn bó Tránh né (Avoidant Attachment), một trong những khuôn mẫu quan hệ được tâm lý học xác định là hình thành từ những năm tháng đầu đời.1
Những người mang kiểu gắn bó này thường rất độc lập, có năng lực và thậm chí có khả năng thấu cảm mạnh mẽ. Bề ngoài, họ có thể kết nối với bất kỳ ai, nhưng rất ít người thực sự bước vào được thế giới nội tâm của họ. Họ có thể là những người bạn tuyệt vời, những đồng nghiệp đáng tin cậy, nhưng khi nói đến sự thân mật sâu sắc, đặc biệt là với gia đình, họ lại dựng lên một bức tường vô hình.
Bài viết này sẽ là một hành trình đi sâu vào thế giới của người có kiểu gắn bó tránh né. Chúng ta sẽ cùng nhau, dưới lăng kính khoa học, giải mã những hành vi tưởng chừng khó hiểu, truy tìm nguồn cội từ những trải nghiệm tuổi thơ, và quan trọng nhất, soi rọi một con đường để chữa lành, để có thể xây dựng những mối quan hệ trọn vẹn và hạnh phúc hơn.
Lý Thuyết Gắn Bó – “Bản Đồ” Vô Hình Định Hình Các Mối Quan hệ
Gắn bó là gì và tại sao nó lại là nền tảng?
Vào những năm 1950, nhà tâm lý học người Anh John Bowlby đã đặt nền móng cho một học thuyết làm thay đổi cách chúng ta nhìn nhận các mối quan hệ: Lý thuyết Gắn bó (Attachment Theory). Ông định nghĩa “sự gắn bó” là “những liên kết tâm lí bền vững giữa con người với con người”.3 Học thuyết này cho rằng nhu cầu kết nối cảm xúc là một trong những trải nghiệm cơ bản và mạnh mẽ nhất của con người.4
Hãy hình dung lý thuyết gắn bó như một “bản đồ tình cảm” hay một “hệ điều hành quan hệ” được cài đặt vào tâm trí chúng ta trong những năm đầu đời. Chất lượng của mối liên kết với người chăm sóc chính (thường là cha mẹ) sẽ quyết định “chiến lược gắn bó” của chúng ta trong suốt phần đời còn lại.1 “Hệ điều hành” này chạy ngầm, ảnh hưởng vô thức đến cách chúng ta chọn bạn đời, cách chúng ta xử lý sự gần gũi và mâu thuẫn, và lý giải tại sao một số mối quan hệ lại thành công trong khi những mối quan hệ khác lại thất bại.
Bốn phong cách gắn bó chính
Dựa trên nghiên cứu của Bowlby và Mary Ainsworth, các nhà tâm lý học đã xác định bốn phong cách gắn bó chính ở người trưởng thành 1:
- Gắn bó An toàn (Secure): Đây là kiểu gắn bó lành mạnh nhất, chiếm hơn 50% dân số.1 Những người này cảm thấy thoải mái với sự thân mật, đồng thời cũng tự tin khi ở một mình. Họ dễ dàng tin tưởng người khác, chia sẻ cảm xúc và tìm kiếm sự hỗ trợ khi cần.7 Họ được hình thành từ tuổi thơ mà ở đó, nhu cầu về tình cảm và sự chăm sóc được đáp ứng một cách nhất quán.
- Gắn bó Lo âu (Anxious): Những người này khao khát sự gần gũi nhưng luôn lo sợ bị bỏ rơi. Họ cần sự trấn an và xác nhận liên tục từ đối phương. Kiểu gắn bó này thường xuất phát từ việc người chăm sóc lúc có lúc không trong việc đáp ứng nhu cầu của trẻ.1
- Gắn bó Tránh né (Avoidant): Đây là trọng tâm của bài viết này. Những người này xem trọng sự độc lập đến mức cực đoan và cảm thấy không thoải mái với sự gần gũi. Họ có xu hướng kìm nén cảm xúc và giữ khoảng cách với người khác.
- Gắn bó Lo âu – Né tránh (Fearful-Avoidant hay Disorganized): Đây là sự kết hợp phức tạp và tiêu cực nhất, bao gồm cả nỗi sợ bị bỏ rơi của kiểu lo âu và nỗi sợ thân mật của kiểu tránh né. Họ vừa khao khát kết nối lại vừa đẩy người khác ra xa, gây ra nhiều mâu thuẫn nội tâm.
Sự tồn tại của kiểu “An toàn” như một trạng thái chiếm đa số mang đến một thông điệp đầy hy vọng: đây là một trạng thái cân bằng mà các kiểu gắn bó khác có thể học hỏi và tiến tới. Việc xác định kiểu gắn bó không phải để dán nhãn vĩnh viễn, mà là để hiểu được những sai lệch so với một quy chuẩn lành mạnh và tìm ra con đường quay trở về.
Chân Dung Người “Tránh Né”: Đứa Trẻ Tổn Thương Trong Vóc Dáng Người Lớn
“Tôi tự lo được” – Vỏ bọc của sự độc lập và nỗi sợ dựa dẫm
Đặc điểm nổi bật nhất của người có kiểu gắn bó tránh né là sự độc lập quyết liệt và tự chủ cao độ.8 Họ ghét ý nghĩ phải dựa dẫm vào người khác và thường đặt các mục tiêu cá nhân lên trên các mối quan hệ tình cảm.9 Đối với họ, sự thân mật và phụ thuộc vào cảm xúc thường bị đánh đồng với sự yếu đuối.11
Đây chính là lý do cốt lõi giải thích tại sao họ ngại gọi điện về nhà. Một cuộc gọi không chỉ là hỏi thăm, nó còn là một hành động tìm kiếm sự kết nối, một sự thừa nhận ngầm rằng “con cần ba mẹ”. Hành động này kích hoạt hệ thống báo động trong “hệ điều hành quan hệ” của họ, vốn được lập trình để xem sự dựa dẫm là nguy hiểm.
Sự tự lập thái quá này không phải là biểu hiện của sức mạnh thực sự, mà là một cơ chế đối phó được hình thành từ thời thơ ấu. Khi một đứa trẻ liên tục bày tỏ nhu cầu cảm xúc nhưng chỉ nhận lại sự phớt lờ, khó chịu hoặc từ chối từ người chăm sóc, nó sẽ học được một bài học đau đớn: “Bày tỏ cảm xúc là vô ích và có thể gây tổn thương. Để được an toàn, mình phải tự dựa vào chính mình”.12 Chiến lược sinh tồn thời thơ ấu này trở thành một quy tắc cứng nhắc, vô thức ở tuổi trưởng thành, tạo nên cốt lõi của nhân cách tránh né.
Mâu thuẫn nội tâm: Vì sao họ vừa tự ti, vừa kiêu ngạo? Phân biệt hai thái cực của sự Tránh né
Nội dung ban đầu đã mô tả rất chính xác mâu thuẫn bên trong người tránh né: “một là tự ti, hai là kiêu ngạo”. Đây không phải là một sự mâu thuẫn ngẫu nhiên, mà nó phản ánh hai nhánh phụ trong phổ Tránh né:
- Tránh né – Khinh thường (Dismissive-Avoidant): Đây là hình mẫu “kiêu ngạo”. Những người này có xu hướng thể hiện một vẻ ngoài tự tin, thậm chí chỉ trích người khác để che giấu sự mong manh của chính mình.10 Họ có cái nhìn tích cực (một cách phòng thủ) về bản thân nhưng lại có cái nhìn tiêu cực, thiếu tin tưởng về người khác.13 Câu thần chú của họ là: “Tôi ổn, nhưng tôi không thể tin tưởng hay dựa dẫm vào bạn.”
- Tránh né – Sợ hãi (Fearful-Avoidant): Đây là hình mẫu “tự ti”, còn được gọi là Gắn bó Lo âu – Né tránh. Họ sống trong một cuộc giằng xé nội tâm dữ dội: vừa khao khát tột độ sự thân mật, lại vừa kinh sợ nó.9 Họ có cái nhìn tiêu cực về cả bản thân (“Tôi không xứng đáng được yêu”) và người khác (“Người khác rồi sẽ làm tôi tổn thương”).13 Điều này dẫn đến những hành vi khó hiểu: họ có thể chủ động tìm kiếm sự gần gũi, nhưng rồi đột ngột rút lui khi mối quan hệ trở nên quá thân mật.13
Nhiều người có thể nhận thấy ở mình cả hai mặt này: một vẻ ngoài độc lập, có phần xa cách của kiểu “Khinh thường”, nhưng sâu bên trong lại là sự tự ti và nỗi sợ không có chỗ dựa của kiểu “Sợ hãi”. Bảng dưới đây sẽ giúp phân biệt rõ hơn hai thái cực này.
| Đặc điểm | Tránh né – Khinh thường (Dismissive-Avoidant) | Tránh né – Sợ hãi (Fearful-Avoidant) |
| Cái nhìn về bản thân | Tích cực một cách phòng thủ (“Tôi ổn, tôi mạnh mẽ”) | Tiêu cực (“Tôi không xứng đáng, có gì đó sai với tôi”) |
| Cái nhìn về người khác | Tiêu cực (“Người khác không đáng tin, hay đòi hỏi”) | Tiêu cực (“Người khác rồi sẽ làm tôi tổn thương”) |
| Nhu cầu thân mật | Đàn áp và xem nhẹ giá trị của sự thân mật | Khao khát mãnh liệt nhưng đồng thời cũng sợ hãi nó |
| Hành vi cốt lõi | Chủ động giữ khoảng cách, ưu tiên độc lập, phớt lờ nhu cầu của người khác. | Mâu thuẫn, khó đoán: lúc kéo lại gần, lúc đẩy ra xa. |
| Nỗi sợ chính | Sợ mất đi sự độc lập, sợ bị kiểm soát. | Sợ bị từ chối và bị bỏ rơi, nhưng cũng sợ sự gần gũi. |
| Nguồn gốc (thường gặp) | Cha mẹ lạnh nhạt, xa cách, chỉ đáp ứng nhu cầu thể chất mà bỏ qua cảm xúc.1 | Tuổi thơ bị bạo hành, bỏ bê nặng nề, hỗn loạn.15 |
Nguồn Cội Của Sự Xa Cách: Khi Tuổi Thơ Là Một “Cơn Mưa Dai Dẳng”
Câu nói “Những tổn thương thời thơ ấu không phải là một cơn mưa lớn, mà là sự ẩm ướt kéo dài dai dẳng suốt cả cuộc đời” đã chạm đến bản chất của vấn đề. Không giống như một sang chấn lớn, rõ ràng, sự hình thành của kiểu gắn bó tránh né thường đến từ những tổn thương “vô hình” nhưng thấm sâu, được khoa học gọi chung là Những Trải nghiệm Bất lợi Thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs).17
“Sự phớt lờ, áp lực và kỳ vọng” – Môi trường đã tạo ra người Tránh né
Những đứa trẻ lớn lên trở thành người trưởng thành tránh né thường không thiếu thốn về vật chất. Nỗi đau của họ đến từ sự thiếu thốn về cảm xúc.
- Bỏ rơi về cảm xúc (Emotional Neglect): Đây là hình thức tổn thương phổ biến nhất. Cha mẹ có thể có mặt về thể chất nhưng lại vắng mặt về tinh thần. Họ phớt lờ, xem nhẹ, hoặc thậm chí trừng phạt những biểu hiện cảm xúc của con cái, đặc biệt là những cảm xúc tiêu cực như buồn bã, sợ hãi.17 Đứa trẻ dần học được rằng thế giới cảm xúc của mình là không quan trọng, là một gánh nặng.
- Ngược đãi cảm xúc (Emotional Abuse): Điều này bao gồm việc dùng lời nói để thao túng, chỉ trích liên tục, so sánh con với “con nhà người ta”, khiến trẻ cảm thấy xấu hổ, tự ti và vô giá trị.17
- Tình yêu có điều kiện: Khi cha mẹ chỉ thể hiện tình yêu và sự công nhận khi con đạt được thành tích cao (áp lực và kỳ vọng), đứa trẻ sẽ nội tâm hóa một niềm tin độc hại: “Giá trị của mình không nằm ở con người mình, mà ở những gì mình làm được.”.11 Khi lớn lên, họ tiếp tục đặt công việc, mục tiêu lên trên các mối quan hệ, vì đó là cách duy nhất họ biết để cảm thấy mình có giá trị.
Để làm rõ hơn về tác động sâu sắc này, người biên tập Những điều thú vị đã tổng hợp thông tin này từ các nghiên cứu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), cho thấy những trải nghiệm này có thể thay đổi cấu trúc và sự phát triển của não bộ, tạo ra những hệ lụy lâu dài về sức khỏe tinh thần và thể chất.18 Sự ẩm ướt dai dẳng của việc bị bỏ rơi về cảm xúc đã từ từ định hình nên một con người tin rằng cách duy nhất để tồn tại là không cần đến ai cả.
“Chiến Lược Vô Hiệu Hóa” – Giải Mã Các Hành Vi Đẩy Người Khác Ra Xa
Tại sao càng thân thiết, họ càng muốn bỏ chạy?
Khi một người có xu hướng tránh né cảm thấy ai đó đang tiến lại quá gần, hoặc một mối quan hệ trở nên quá thân mật, “hệ điều hành gắn bó” của họ sẽ được kích hoạt. Để bảo vệ bản thân khỏi nỗi sợ bị tổn thương hoặc mất tự chủ, họ sẽ vô thức sử dụng các “Chiến lược Vô hiệu hóa” (Deactivating Strategies).12 Đây là những chiến thuật tinh thần và hành vi nhằm dập tắt nhu cầu gắn bó và tạo ra khoảng cách.
Một số chiến lược phổ biến bao gồm 12:
- Tìm kiếm khuyết điểm: Tập trung vào những lỗi nhỏ nhặt của đối phương để tự thuyết phục bản thân rằng mối quan hệ này không phù hợp.
- Tự phá hoại (Sabotage): Khi mọi thứ đang diễn ra tốt đẹp, họ có thể đột ngột gây sự, im lặng hoặc tạo ra mâu thuẫn để phá vỡ sự hòa hợp.12
- Giữ bí mật: Họ không chia sẻ những suy nghĩ, cảm xúc hay kế hoạch quan trọng, tạo ra một rào cản thông tin.10
- Trì hoãn hoặc từ chối cam kết: Luôn miệng nói những câu như “Anh/em chưa sẵn sàng” dù đã ở trong mối quan hệ một thời gian dài.
- Tạo khoảng cách bằng sự bận rộn: Lao đầu vào công việc, sở thích cá nhân hoặc các hoạt động xã hội khác để không còn thời gian cho sự thân mật.
- Tránh né sự gần gũi thể chất: Cảm thấy không thoải mái với việc ôm, nắm tay, hoặc các cử chỉ thân mật khác, trừ khi họ chủ động khởi xướng.12
Trong bối cảnh này, hành động không chủ động gọi điện cho ba mẹ chính là một chiến lược vô hiệu hóa tinh vi và điển hình. Nó không đòi hỏi nhiều nỗ lực nhưng lại cực kỳ hiệu quả trong việc duy trì khoảng cách cảm xúc, né tránh những đòi hỏi tình cảm tiềm tàng, và củng cố niềm tin cốt lõi rằng: “Tôi tự lo được, tôi không cần sự kết nối này.”
Hành Trình Chữa Lành: Học Cách Quay Về Với “Đứa Trẻ Bên Trong”
Tin vui là các kiểu gắn bó không phải là bản án chung thân. Thông qua nỗ lực và nhận thức, một người có thể thay đổi và đạt được trạng thái “an toàn giành được” (earned security).6 Hành trình này đòi hỏi lòng dũng cảm để đối mặt với quá khứ và sự kiên nhẫn để xây dựng những thói quen mới.
Bước 1: Nhận thức – Gọi tên con quái vật
Bước đầu tiên và quan trọng nhất là nhận thức. Hãy thừa nhận các khuôn mẫu hành vi của mình mà không phán xét. Hãy thử viết nhật ký để ghi lại những tình huống khiến bạn muốn rút lui, những cảm xúc nảy sinh khi ai đó muốn gần gũi hơn.12 Việc gọi tên được những “chiến lược vô hiệu hóa” của bản thân là cách bạn tước đi sức mạnh vô thức của chúng.
Bước 2: Cho phép bản thân được “yếu đuối”
Người tránh né đã dành cả đời để tin rằng cảm xúc là một dấu hiệu của sự yếu đuối.10 Bước tiếp theo là thách thức niềm tin cốt lõi này. Hãy tập nhận diện và cho phép mình cảm nhận những cảm xúc thay vì đè nén chúng. Bắt đầu thật nhỏ. Chỉ cần nói thầm với chính mình: “Lúc này tôi đang cảm thấy buồn” hoặc “Tôi đang cảm thấy lo lắng.” Đây là một hành động mang tính cách mạng đối với một người đã quen với việc làm tê liệt cảm xúc của mình.
Bước 3: Thực hành sự tổn thương có chọn lọc (Calculated Vulnerability)
Chữa lành không có nghĩa là bạn phải mở lòng với tất cả mọi người. Thay vào đó, hãy chọn một hoặc hai người mà bạn tin tưởng (một người bạn thân, người yêu, hoặc nhà trị liệu) để thực hiện những “thí nghiệm hành vi” nhỏ.12 Hãy thử chia sẻ một nỗi lo lắng nhỏ, hoặc nhờ họ giúp đỡ một việc gì đó. Mỗi lần bạn mở lòng và nhận lại sự chấp nhận thay vì từ chối, bạn đang viết lại “hệ điều hành” cũ và chứng minh cho đứa trẻ bên trong bạn rằng việc dựa dẫm có thể an toàn.
Bước 4: Tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp
Hành trình này có thể rất khó khăn nếu đi một mình. Trị liệu tâm lý, đặc biệt là các phương pháp tập trung vào gắn bó (attachment-based therapy) hoặc liệu pháp sơ đồ (schema therapy), có thể cung cấp một không gian an toàn để bạn khám phá những tổn thương gốc rễ và thực hành các cách kết nối mới trong mối quan hệ an toàn với nhà trị liệu.12
Kết Luận: Sống Khoa Học và Hạnh Phúc Hơn
Hành trình chúng ta vừa đi qua cho thấy, một hành động tưởng chừng đơn giản như việc ngại gọi điện về nhà lại là triệu chứng của một chiến lược sinh tồn phức tạp, được hun đúc từ những trải nghiệm sâu sắc của tuổi thơ. Việc nhận ra điều này không phải để đổ lỗi cho quá khứ, mà là để giải phóng bản thân khỏi những xiềng xích vô hình của nó. Thấu hiểu chính là bước đầu tiên để tự do.
Để con người có thể khỏe mạnh hơn, sống khoa học và hạnh phúc hơn, đây là hai khuyến nghị thực tiễn:
- Chăm sóc “đứa trẻ bên trong” một cách chủ động: Thay vì chỉ cố gắng thay đổi hành vi bên ngoài (ví dụ, ép mình phải gọi điện), hãy tập trung chữa lành từ gốc. Hãy dành 10 phút mỗi ngày để thực hành thiền yêu thương (loving-kindness meditation) hoặc viết một lá thư cho phiên bản nhỏ tuổi của mình. Trong thư, hãy thừa nhận những nỗi đau nó đã trải qua, và cam kết rằng giờ đây bạn, người lớn, sẽ ở đó để bảo vệ và an ủi nó. Đây là hành động tái thiết lập cảm giác an toàn từ chính bên trong.
- Xây dựng “một mối quan hệ an toàn” làm hình mẫu: Hãy chủ động tìm kiếm và vun đắp một mối quan hệ (bạn bè, người yêu) với một người có xu hướng gắn bó an toàn. Hãy quan sát cách họ giao tiếp một cách cởi mở, giải quyết xung đột một cách xây dựng, và thoải mái thể hiện cảm xúc. Hãy sử dụng mối quan hệ này như một “phòng thí nghiệm” an toàn để bạn từng bước thực hành sự tin tưởng và nói ra nhu cầu của mình, phá vỡ vòng lặp cũ kỹ.12
Hành trình thấu hiểu bản thân là một trong những cuộc phiêu lưu vĩ đại nhất. Để khám phá thêm nhiều điều thú vị về khoa học con người và nâng cao chất lượng sống, hãy lưu lại địa chỉ nhungdieuthuvi.com và quay lại cùng chúng tôi nhé.
Bài viết được tổng hợp tự động bằng AI, Cân nhắc khi sử dụng lại thông tin từ bài viết này.
Nguồn trích dẫn
- Thuyết gắn bó – Tamlyhoctoipham, truy cập vào tháng 7 13, 2025, https://tamlyhoctoipham.com/thuyet-gan-bo
- Tại sao không gọi điện cho cha mẹ? – TikTok, truy cập vào tháng 7 13, 2025, https://www.tiktok.com/@conhanchilo/video/7423607018117713159
- HỌC THUYẾT GẮN BÓ CỦA JOHN BOWLBY VÀ NHỮNG LƯU Ý TRONG VIỆC CHĂM SÓC TRẺ, truy cập vào tháng 7 13, 2025, http://vci.vnu.edu.vn/upload/15022/pdf/5763843b7f8b9ad5458b4617.pdf
- Thuyết gắn bó và lịch sử cuộc đời “hé lộ” điều gì về hành vi của bạn …, truy cập vào tháng 7 13, 2025, https://vietcetera.com/vn/thuyet-gan-bo-va-lich-su-cuoc-doi-he-lo-dieu-gi-ve-hanh-vi-cua-ban
- Thuyết gắn bó: Bạn là kiểu người nào trong một mối quan hệ tình cảm? | Lily | KHOA HỌC, truy cập vào tháng 7 13, 2025, https://m.youtube.com/watch?v=EqyIGjp5Sog&pp=ygUNI3Phu7Fn4bqvbmLDsw%3D%3D
- Làm thế nào để cải thiện kiểu gắn bó của mình? – Vietcetera, truy cập vào tháng 7 13, 2025, https://vietcetera.com/vn/lam-the-nao-de-cai-thien-kieu-gan-bo-cua-minh
- NHỮNG LOẠI HÌNH KHÁC NHAU CỦA CÁC KIỂU GẮN BÓ, truy cập vào tháng 7 13, 2025, https://clbsvtl.wordpress.com/2020/04/09/nhung-loai-hinh-khac-nhau-cua-cac-kieu-gan-bo/
- www.healthline.com, truy cập vào tháng 7 13, 2025, https://www.healthline.com/health/mental-health/dismissive-avoidant-attachment#:~:text=Adults%20with%20dismissive%20avoidant%20attachment,to%20avoid%20depending%20on%20others.
- Kiểu gắn bó của bạn ảnh hưởng đến chuyện tình cảm như thế nào? – Vietcetera, truy cập vào tháng 7 13, 2025, https://vietcetera.com/vn/kieu-gan-bo-anh-huong-den-moi-quan-he-cua-ban-nhu-the-nao
- Dismissive Avoidant Attachment Style: Signs, Causes, and Help – The Couples Center, truy cập vào tháng 7 13, 2025, https://www.thecouplescenter.org/dismissive-avoidant-attachment-style-signs-causes-and-help/
- Dismissive-Avoidant Attachment Style: A Comprehensive Guide, truy cập vào tháng 7 13, 2025, https://veritaspsychotherapy.ca/blog/dismissive-avoidant-attachment-style/
- Dismissive Avoidant Attachment Style: Signs & How to Heal, truy cập vào tháng 7 13, 2025, https://www.simplypsychology.org/dismissive-avoidant-attachment-style-signs-how-to-heal.html
- XU HƯỚNG GẮN BÓ TRÁNH NÉ-SỢ HÃI (FEARFUL AVOIDANT ATTACHMENT) ẢNH HƯỞNG ĐẾN CUỘC SỐNG CỦA BẠN NHƯ THẾ NÀO? – Psychology & Me – PsyMe.org, truy cập vào tháng 7 13, 2025, https://psyme.org/xu-huong-gan-bo-tranh-ne-so-hai-fearful-avoidant-attachment-anh-huong-den-cuoc-song-cua-ban-nhu-the-nao/
- [ToMo] Kiểu Gắn Bó Nói Lên Điều Gì Về Con Người Và Mối Quan Hệ Của Bạn? – YBOX, truy cập vào tháng 7 13, 2025, https://ybox.vn/gia-vi/tomo-kieu-gan-bo-noi-len-dieu-gi-ve-con-nguoi-va-moi-quan-he-cua-ban-61f409f771e9c163b0a487c1
- Thuyết gắn bó lý giải nguyên nhân bạn vẫn chưa có mối quan hệ như ý – Vietcetera, truy cập vào tháng 7 13, 2025, https://vietcetera.com/vn/thuyet-gan-bo-ly-giai-nguyen-nhan-ban-van-chua-co-moi-quan-he-nhu-y
- Bạn gắn bó với người khác theo kiểu nào trong tình yêu? – ELLE Man, truy cập vào tháng 7 13, 2025, https://www.elleman.vn/tam-ly-tinh-yeu/tinh-yeu-gan-bo-elleman-2022/
- Chấn thương thời thơ ấu | BvNTP, truy cập vào tháng 7 13, 2025, https://bvnguyentriphuong.com.vn/tam-ly/chan-thuong-thoi-tho-au-la-gi
- Chấn thương thời thơ ấu và hệ quả lên cuộc sống trưởng thành …, truy cập vào tháng 7 13, 2025, https://vietcetera.com/vn/chan-thuong-thoi-tho-au-va-he-qua-len-cuoc-song-truong-thanh
- 5 Kiểu chấn thương thơ ấu thầm lặng nhưng để lại hậu quả khôn lường, truy cập vào tháng 7 13, 2025, https://braincare.vn/5-kieu-chan-thuong-tho-au-tham-lang-nhung-de-lai-hau-qua-khon-luong/
- Hội chứng sợ sự thân mật (Fear of Intimacy): Dấu hiệu, nguyên …, truy cập vào tháng 7 13, 2025, https://nhathuoclongchau.com.vn/bai-viet/hoi-chung-so-su-than-mat-fear-of-intimacy-dau-hieu-nguyen-nhan-va-cach-khac-phuc.html
