Cá mập đã tiến hóa qua hàng triệu năm như một loài săn mồi đỉnh cao. Cá mập đã gọi đại dương của Trái đất là nhà trong hàng trăm triệu năm và thích nghi để phát triển mạnh trong môi trường khắc nghiệt.
Trong khi những thợ săn hàng đầu của biển xanh sâu thẳm này đã tiến hóa để tồn tại trong điều kiện khí hậu lạnh và tối, cá mập vẫn không phải là đối thủ của kẻ săn mồi cuối cùng – con người.
Đó là lý do tại sao Tuần lễ Cá mập, kéo dài từ ngày 11 tháng 7 đến ngày 18 tháng 7, được Discovery Channel phát động cách đây 33 năm nhằm khuyến khích việc bảo tồn cá mập và giáo dục công chúng về những loài săn mồi dưới nước này.
Các quần thể cá mập và cá đuối (ray) trên thế giới giảm mạnh 70% theo một nghiên cứu năm 2019 được công bố trên tạp chí Nature 1970-2018, với việc đánh bắt quá mức là nguyên nhân chính.
Trong số 31 loài cá mập và cá đuối ở đại dương, 24 loài hoặc hơn 3/4 loài hiện đang bị đe dọa tuyệt chủng do số lượng giảm mạnh, nghiên cứu cho biết.
Với những bộ phim bom tấn của Hollywood như “Jaws” và “The Meg” thổi bùng ngọn lửa sợ hãi và hoang tưởng ở con người, những động vật dưới nước này đã phải chịu một vấn đề hình ảnh nghiêm trọng.
Tuy nhiên, cá mập đóng một vai trò quan trọng trong môi trường của chúng và giữ cho “vương quốc” động vật được kiểm soát.
Cá mập cân bằng chuỗi thức ăn
Khi cá mập bị giết vì đánh bắt quá mức ở Biển Cortez, nằm giữa Baja California và đất liền Mexico, các sinh vật khác đã lao vào để giành lấy vị trí của chúng trong chuỗi thức ăn.
Cá mập Wahoo và cá mập đầu búa, cùng với các loài cá khác như cá cờ và cá kiếm, đã chứng kiến sự suy giảm số lượng mạnh do hoạt động đánh bắt thương mại và đánh bắt cá địa phương trong khu vực.
Các nhà khoa học cho rằng sự sụt giảm số lượng cá mập là một trong những lý do khiến mực Humboldt hiện gọi là nhà Baja phát triển với số lượng lớn hơn. Sinh vật này có thể dài tới 7 feet (2,1 mét) và nặng hơn 100 pound (45,4 kg).
Mực ống chỉ sống được vài năm, nhưng chúng sinh sản với tốc độ nhanh hơn nhiều so với cá mập.
Một số loài cá mập có máu nóng một phần
Mặc dù nổi tiếng là máu lạnh, một số loài cá mập – như cá mập trắng lớn và cá mập cá hồi – có thể điều chỉnh nhiệt độ bên trong của chúng, theo một nghiên cứu hồi tháng 6 do Hiệp hội Sinh thái Anh công bố.
Nghiên cứu cho thấy cá thu nhiệt, có khả năng tự điều chỉnh nhiệt độ cơ thể, bơi nhanh hơn gấp rưỡi so với cá ectotherms, loài động vật dựa vào nhiệt độ bên ngoài để điều chỉnh thân nhiệt.
Các nhà nghiên cứu không thể đưa ra bất kỳ kết luận nào về việc dòng máu nóng có thể hữu ích như thế nào đối với cá mập, nhưng họ đưa ra giả thuyết rằng nó có thể giúp chúng khi tìm kiếm thức ăn hoặc di cư.
ĐỌC THÊM >> Mổ bụng cá mập mang thai đã chết, cứu thành công bầy cá mập con
Cá mập có thể sống hàng trăm năm
Cá mập có xu hướng là một trong những sinh vật có tuổi thọ cao nhất trong vương quốc động vật.
Sử dụng phương pháp xác định niên đại bằng carbon phóng xạ để ước tính xem cá mập Greenland bao nhiêu tuổi trong một nghiên cứu năm 2016, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra những sinh vật dưới nước sống ít nhất là 272 tuổi, với con lớn nhất trong nhóm vào khoảng 392 tuổi.
Các loài động vật này không trưởng thành cho đến khi chúng 150 tuổi, và chúng là động vật có xương sống sống lâu nhất mà con người biết đến.
Một số có thể phát sáng trong bóng tối
Theo một nghiên cứu hồi tháng 2 được công bố trên tạp chí Frontiers in Marine Science, một số lượng nhỏ cá mập có khả năng phát quang sinh học và phát sáng ở độ sâu hàng trăm mét dưới bề mặt đại dương.
Một trong những loài cá mập là cá mập vây diều (Dalatias licha), dài gần 6 feet (1,8 mét). Nó cũng là loài cá mập phát quang sinh học lớn nhất thế giới được biết đến.
Người ta biết rất ít về loài cá mập phát sáng vì cá mập chủ yếu đi lang thang ở vùng biển sâu, bắt đầu cách bề mặt đại dương hơn 656 feet (200 mét).
Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra cá mập phương nam (Etmopterus granulosus) và loài cá đèn đen (Etmopterus lucifer) có khả năng phát quang sinh học.
Chúng gần như tuyệt chủng hàng triệu năm trước
Mặc dù nổi tiếng là loài săn mồi đỉnh cao, nhưng cá mập đã gần như tuyệt chủng ở mức báo động hàng triệu năm trước.
Các nhà khoa học cho biết hơn 90% cá mập đại dương đã biến mất khỏi hành tinh vào khoảng 19 triệu năm trước.
Các nhà nghiên cứu cho biết họ không thể xác nhận điều gì đã gây ra sự kiện gần như tuyệt chủng hàng loạt và nó có thể kéo dài từ một ngày đến 100.000 năm.
Dựa trên nghiên cứu hiện tại, không có cuộc khủng hoảng khí hậu hoặc hệ sinh thái nào trong thời gian này, điều này để lại bí ẩn cho các nhà khoa học để nghiên cứu thêm và khám phá.
ĐỌC THÊM >> Cá mập gần như bị xóa sổ hoàn toàn cách đây 19 triệu năm
Nguồn:
_https://edition.cnn.com/2021/07/11/us/5-shark-week-facts-scn/index.html
_https://www.cnn.com/2021/01/28/world/sharks-rays-decline-study-intl-hnk-scli-scn/index.html
_https://www.nwf.org/Magazines/National-Wildlife/2005/The-Curious-Case-of-the-Cannibal-Squid
_https://besjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/1365-2435.13869
_https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27516602/
_https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmars.2021.633582/full
_https://www.cnn.com/2021/06/13/us/mystery-event-wiped-90-percent-sharks-millions-scn/index.html
 trên thế giới giảm mạnh 70% theo một nghiên cứu năm 2019. Tuy nhiên, cá mập đóng một vai trò quan trọng trong môi trường của chúng và giữ cho "vương quốc" động vật được kiểm soát.){kind=link}