Mời các bạn đọc những cách chống say xe phổ biến nhất sau đó đọc những phân tích bên dưới.
Những phương pháp hay được sử dụng chống say xe hiệu quả
- Sử dụng thuốc chống say
- Sử dụng lá cao dán chống say tàu xe, rất hiệu quả, dán vào sau tai, dán trước khi đi càng lâu càng tốt (theo chỉ định của bác sĩ). Một số loại keo dán khác dán vào rốn và thái dương.
- Ngậm kẹo gừng hoặc gừng tươi liên tục (có thể uống nước ấm pha nước gừng tươi và cho một chút đường vào cho dễ uống)
- Ngồi ghế trước (“đi xe ngồi đầu, đi tầu ngồi cuối”), nên ngồi ghế nằm trên trục/cầu sau xe bởi vị trí này ít bị lạng nhất khi xe rẽ.
- Ấn huyệt nội quan (Xem ảnh để biết vị trí huyệt nội quan)
- Nhẩm dãy số 720640 trên suốt quãng đường đi (đọc bài viết về dãy số chống say xe này trên báo điện tử Dân Trí)
- Nên giao lưu, nói chuyện chơi trò chơi với mọi người trên xe hoặc nếu có thể thì ngủ một giấc và nhờ phụ xe nhắc điểm dừng.
- Nếu bạn có điều kiện, hãy đi học lái xe và tự cầm lái.
Ngoài ra, nên kết hợp nói chuyện giao lưu trên xe, nếu mở được cửa thì hít thở không khí tự nhiên sẽ đỡ say hơn hít khí điều hòa. Thường xuyên tập luyện thể dục, thể thao để nâng cao sức khỏe, người có sức khỏe thường ít bị say hơn. Chọn người lái xe: Lái xe quá ẩu, cua gấp cũng khiến bạn dễ bị say. Ngồi cùng hướng với xe (mặt cùng hướng xe di chuyển, tuyệt đối không ngồi quay ngược lại), không nằm. Mắt nhìn đường qua kính chắn gió, quan sát tình huống giao thông trên đường, tưởng tượng như mình đang lái xe vậy. Bạn hạn chế nhìn qua cửa kính, không nhìn các vật quá gần di chuyển lướt qua liên tục sẽ chóng mặt… . Dùng bông gòn nhét vào hai tai, bạn sẽ thấy dễ chịu hơn nhiều khi không nghe tiếng động cơ gầm rú.
Động tác này rất quan trọng, rất nhiều người say đã bị nôn khi xe phanh gấp hoặc đang đi dừng hẳn lại để bắt khách. Việc hít thở sâu và thở ra thật từ từ giúp cho cơ thể có nhiều ôxy, giữ hơi, đồng thời đây là một “tiểu xảo” để làm giảm sự nhạy cảm của tiền đình.
Chuẩn bị túi nôn, khăn ướt, nước. Việc này vừa để đề phòng, vừa tạo ra tâm lý yên tâm cho bản thân cũng giúp giảm cảm giác say xe.
Nên hạn chế những việc sau khi bạn hay bị say xe:
- Hạn chế đọc bất cứ thứ gì trong xe (sách báo, đọc tin nhắn,…)
- Hạn chế nhìn các vật thể ở gần khi đi xe, nên nhìn ra xa.
- Ngồi gần những người cũng hay say xe.
- Không nên ngồi phía ngoài trục bánh xe hay đuôi xe.
Phân tích:
Tôi đã suy nghĩ và tìm hiểu rất nhiều. Điều gì làm người ta bị say. Tại sao có người bị có người không? Sao đi xe máy không say, ngồi ôtô lại say dù vẫn là chuyện ngồi trên một vật khác di chuyển đưa cơ thể ta di chuyển theo. Câu trả lời nằm ở tiền đình của con người. Sở dĩ con người có thể đứng, đi bộ, leo cầu thang, đi thăng bằng (diễn viên nhào lộn), di chuyển linh hoạt trên đôi chân của mình mà không bị ngã là nhờ có tiền đình.
Tiền đình giúp cơ thể cảm nhận không gian, kiểm soát trạng thái thăng bằng. Bạn nhắm mắt cũng biết đang đứng thẳng/đứng nghiêng hay dốc ngược đầu, hay như khi bạn đi trong bóng đêm, không cần mắt để giữ thăng bằng. Tiền đình hữu ích như vậy, nhưng với những người say xe – những người có tiền đình quá nhạy cảm – nó lại là vấn đề.
Khi người bị say đi xe ôtô, tiền đình họ hoạt động mạnh hơn lúc bình thường. Nó cố gắng cảm nhận không gian và vị trí tương đối của cơ thể. Tuy nhiên, cùng lúc đó, 2 giác quan khác là mắt và tai cũng hoạt động tích cực. Thông tin thu nhận từ 3 cơ quan này không thống nhất, dẫn đến cơ thể mất kiểm soát thăng bằng và bắt đầu nôn nao.
Ví như xe ôtô phanh gấp, hoặc tăng tốc, tiền đình cảm nhận gia tốc thay đổi, tuy nhiên mắt người nhìn nội thất/một số vật nằm trong xe không chuyển động so với cơ thể, nên hai thông tin từ thị giác và tiền đình là không thống nhất.
Tai nghe tiếng máy rú to gây cảm giác xe chạy nhanh, nhưng có thể thực sự lúc đó xe không chạy nhanh và tiền đình cảm nhận xe chạy không nhanh (do tài xế chạy ép số thấp, khi lên dốc chẳng hạn). Sự không nhất quán giữa tiền đình, mắt và tai gây ra cảm giác say cho cơ thể. Vậy mọi phương pháp tập luyện hay quy tắc đi xe đều phải xoay quanh vấn đề giảm bớt sự nhạy cảm của tiền đình (tạm thời “tắt” nó đi).
Bạn sẽ để ý những điều khuyên không nên làm khi đi ôtô ở trên cũng đều từ nguyên lý này: ngồi ngược, nằm, đọc sách, nhìn vào nhà cửa xe cộ lướt qua liên tục… là những hành động làm cho tiền đình phải hoạt động mạnh hơn.
Chúc các bạn thành công và không còn say xe nữa.
Dave Tran
