Người ta còn biết rất ít về đặc tính của đá sarsen (hay silcretes) tạo nên kiến trúc chính của Stonehenge.
Theo một nghiên cứu mới đây, một mảnh đá bị thất lạc từ lâu của Stonehenge đã tiết lộ di tích tiền sử gần 2 tỷ năm tuổi – mang lại cái nhìn mới về lớp vỏ siêu bền của nó.
Năm 1958, Robert Phillips, đại diện của công ty khoan giúp khôi phục Stonehenge, đã lấy lõi hình trụ sau khi nó được khoan từ một trong những cột trụ của Stonehenge – Stone 58. Sau đó, khi di cư đến Hoa Kỳ, Phillips đã mang theo lõi hình trụ.. Vì tình trạng được bảo vệ của Stonehenge, không thể lấy mẫu từ những viên đá được nữa. Nhưng với sự trở lại của lõi vào năm 2018, các nhà nghiên cứu có cơ hội thực hiện các phân tích địa hóa chưa từng có về một trụ Stonehenge, mà họ đã mô tả trong một nghiên cứu mới.
Thực tế là các khoáng chất của di tích được hình thành cách đây 1,6 triệu năm – đó là thời kỳ khủng long đi lang thang trên Trái đất – giải thích tại sao nó tồn tại lâu như vậy, nhà địa mạo học David Nash của Đại học Brighton, người dẫn đầu cuộc nghiên cứu, nói với Reuters
“Điều này giải thích khả năng chống lại thời tiết của đá và tại sao nó trở thành vật liệu lý tưởng để xây dựng tượng đài,” Nash nói.
Nghiên cứu chỉ ra rằng hợp chất silcrete của đá chủ yếu bao gồm các hạt được kết dính chặt chẽ với nhau bằng các tinh thể thạch anh lồng vào nhau, cực kỳ bền và không dễ bị vỡ vụn hoặc ăn mòn ngay cả khi tiếp xúc với các yếu tố khác nhau.
Các cự thạch được làm bằng đá gọi là silcrete, được hình thành dần dần trong phạm vi vài mét bề mặt do quá trình rửa trôi của nước ngầm qua lớp trầm tích dưới lòng đất. (Cự thạch là các tảng đá lớn được sử dụng để xây dựng các kết cấu hay các di tích, hoặc là đứng một mình hoặc là cùng với các tảng đá khác.)
Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu một mẫu lõi của tảng đá, được gọi là Stone 58, được lưu giữ ở Mỹ trong nhiều thập kỷ trước khi được trả lại cho Anh để nghiên cứu vào năm 2018. Các sarsens được dựng lên tại địa điểm trên Đồng bằng Salisbury ở Wiltshire bởi những người cuối thời kỳ đồ đá mới vào khoảng 2500 năm trước Công nguyên..
Stone 58, cao khoảng 23 feet, với 7 feet khác nằm dưới lòng đất, và trọng lượng ước tính trên mặt đất là 24 tấn.
Mẫu lõi – đường kính khoảng một inch và dài khoảng một thước Anh – sáng hơn màu xám nhạt bên ngoài của cự thạch.
Nó đã được trao như một món quà lưu niệm cho Robert Phillips, người đã làm việc cho một công ty liên quan đến công việc bảo tồn. Ông đã mang theo nó với sự cho phép khi di cư đến Mỹ vào năm 1977. Năm 2018, ông quyết định trả nó về Vương quốc Anh để nghiên cứu. Ông qua đời vào năm 2020.
“Tiếp cận được với lõi được khoan Stone 58 rất quan trọng là Chén Thánh cho nghiên cứu của chúng tôi,” Nash nói với Reuters. “Tất cả các nghiên cứu trước đây về sarsens tại Stonehenge đều liên quan đến các mẫu được khai quật từ địa điểm hoặc được tách ra từ các viên đá ngẫu nhiên.”
Các nhà khoa học đã sử dụng CT-scan, X-quang, phân tích hiển vi và các kỹ thuật khác để nghiên cứu các mảnh của mẫu lõi.
Nash nói: “Mẫu nhỏ này có lẽ là mảnh đá được phân tích nhiều nhất ngoài đá mặt trăng.”
Nash nói với Live Science : “Các trầm tích cát mà đá phát triển được lắng đọng trong thời kỳ Paleogen, từ 66 [triệu] đến 23 triệu năm trước, vì vậy sarsens có thể không lâu hơn thế này”.
Nhưng khi các nhà nghiên cứu so sánh tỷ lệ đồng vị neodymium – hoặc nguyên tử của nguyên tố với số lượng neutron khác nhau trong hạt nhân – trong các mẫu, họ phát hiện ra rằng một số trầm tích thậm chí còn cổ xưa hơn.
Theo Nash, một số loại hạt có thể bị xói mòn từ những tảng đá có niên đại Mesozoi, khi chúng có thể bị khủng long đập vào..
Các phát hiện đã được công bố trên tạp chí PLOS ONE được bình duyệt.
Stonehenge có lẽ là di tích thời tiền sử nổi tiếng nhất thế giới. Nó được xây dựng trong nhiều giai đoạn: đài tưởng niệm đầu tiên là tượng đài báo thù sớm, được xây dựng cách đây khoảng 5.000 năm, và vòng tròn đá độc đáo được dựng vào cuối thời kỳ đồ đá mới khoảng 2500 năm trước Công nguyên. Vào đầu thời đại đồ đồng, nhiều ụ chôn cất đã được xây dựng gần đó.
Ngày nay, cùng với Avebury, Stonehenge tạo thành trung tâm của Di sản Thế giới, với sự tập trung độc đáo của các di tích thời tiền sử.
Stonehenge ở đâu?! Stonehenge nằm ở đồng bằng Salisbury ở Amesbury, khoảng 13km về phía Bắc của vùng Salisbury ở Wiltshire, nước Anh. Từ thủ đô London, bạn có thể đi ô tô khoảng 2,5 giờ đồng hồ để đến được nơi này.
Năm 1986, di tích này được UNESCO công nhận là di sản thế giới và là một trong những điểm du lịch hấp dẫn nhất của Anh theo bình chọn của trang web Instagram.
XEM THÊM >> 10 sự thật tuyệt vời về Vườn quốc gia Yellowstone
Nguồn:
_https://nypost.com/2021/08/05/stonehenge-rocks-are-nearly-2-billion-years-old-study/amp/
_https://www.livescience.com/stonehenge-pillars-mesozoic.html
_https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0254760
_https://www.english-heritage.org.uk/visit/places/stonehenge/history-and-stories/history/
