Khi nhà cổ sinh vật học Elizabeth Sibert bắt tay vào xây dựng một kỷ lục về quần thể cá và cá mập trong hàng triệu năm, bà không ngờ rằng mình sẽ giải quyết được một vụ mất tích bí ẩn.
| Hóa thạch cá mập được thu thập từ đáy đại dương cho thấy cá mập đã thống trị các đại dương trong khoảng 40 triệu năm, số lượng của chúng cao gấp 10 lần so với ngày nay.
Và sau đó chúng biến mất. Các quần thể cá mập trên toàn cầu đã bị xóa sổ tới 90% vào khoảng 19 triệu năm trước, mặc dù không có dấu hiệu của những thay đổi đột ngột về khí hậu hoặc môi trường. Các phát hiện đã được công bố trên Science . “Chúng tôi phát hiện ra điều này gần như hoàn toàn tình cờ”, Tiến sĩ Sibert, người làm việc tại Viện Khoa học Sinh quyển của Đại học Yale, cho biết. Đây là lần tuyệt chủng lớn nhất của loài cá mập“. |
Những điểm chính:
|
Một thiếu sót trong ghi chép
Mọi chuyện bắt đầu khi Tiến sĩ Sibert, cùng với Leah Rubin – khi đó là sinh viên Đại học College of the Atlantic, quyết định tìm hiểu xem liệu quần thể cá và cá mập có trải qua bất kỳ thay đổi lớn nào trong 85 triệu năm qua hay không.
Họ đã xem xét các vi sinh vật trong lõi trầm tích của biển sâu – được thu thập ở các đại dương Bắc và Nam Thái Bình Dương – và so sánh tần suất xuất hiện của vi hóa thạch cá với vi hóa thạch cá mập (shark Microfossil – là một hóa thạch thường có kích thước từ 0,001 mm đến 1 mm)
Vi hóa thạch cá mập có dạng như các ngà da (vảy nhau thai) là những “vảy” cứng bao phủ da của loài elasmobranch ( cá mập và cá đuối) – những chiếc vảy nhỏ, giống như mảng bao phủ da cá mập.
19 triệu năm trước, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy một hóa thạch cá mập trên 5 hóa thạch cá, cho thấy rằng đại dương đã từng có rất nhiều cá mập.
Nhưng sau thời điểm đó, họ chỉ đếm được một hóa thạch cá mập trên 100 hóa thạch cá.
Sau khi phát triển mạnh trong khoảng 40 triệu năm thì số lượng cá mập đã giảm tới 90%.
Kể từ đó, quần thể cá mập trên toàn cầu đã không phục hồi – Tiến sĩ Sibert (người học tại Đại học Harvard) cho biết khi thực hiện nghiên cứu này.
“Những con cá mập về cơ bản đã biến mất chỉ trong một đêm.”
Các nhà nghiên cứu cũng phân tích hình dạng của các ngà da, có sự khác nhau đáng kể giữa các nhóm cá mập. Điều này cho thấy số lượng các nhóm cá mập khác nhau đã giảm khoảng 70%.
Sau sự kiện tuyệt chủng, các loại ngà da phổ biến nhất giống như ở hầu hết các loài cá mập ngày nay – nhẵn và tuyến tính – có thể giúp cá mập hiện đại bơi hiệu quả trong khoảng cách dài.
Các ngà da có hình dạng với các đường gờ xen kẽ nhau hiếm hơn nhiều sau khi cá mập chết hàng loạt.
Ngày nay, chúng chủ yếu được tìm thấy trên các loài cá mập ở dưới biển sâu, nhỏ, chẳng hạn như cá mập Cookiecutter và cá mập Lantern.
Nguyên nhân bí ẩn
Cuộc xóa sổ đột ngột cách đây 19 triệu năm không phải là lần tuyệt chủng đầu tiên đối với cá mập, nhưng nó rất tàn khốc so những sự kiện trước đó.
Cuộc tuyệt chủng hàng loạt kỷ Phấn trắng – Paleogen xảy ra cách đây 66 triệu năm – đã giết chết loài khủng long – đã tiêu diệt 3/4 số loài động thực vật trên thế giới.
Nhưng sự kiện tuyệt chủng bí ẩn được phát hiện bởi Tiến sĩ Sibert và Rubin đã cho thấy một sự suy giảm nghiêm trọng lớn gấp đôi đối của cá mập so với những gì chúng trải qua trong sự kiện Kỷ Phấn trắng – Cổ cận.
Đọc thêm 24 sự thật hấp dẫn chứng minh cá là sinh vật siêu việt
Nhưng theo một nghiên cứu gần đây trên tạp chí Nature , số lượng cá mập ngày nay đã giảm tới 71% đây là điều đáng báo động trong vòng 5 thập kỷ qua, với việc đánh bắt quá mức là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự suy giảm.
Nhìn vào các sự kiện tuyệt chủng hàng loạt trong quá khứ có thể cho chúng ta một cánh cửa vào tương lai và những thay đổi lớn như thế nào trong các quần thể động vật ăn thịt có thể định hình lại hệ sinh thái.
Tiến sĩ Sibert nói: “Mất đi 90% sự phong phú của một nhóm động vật ăn thịt thực sự quan trọng đó là một vấn đề rất lớn đối với một hệ sinh thái và thực sự có thể làm lệch hướng hoạt động của đại dương.”
Catherine Boisvert, một nhà sinh học phát triển tiến hóa chuyên về cá mập tại Đại học Curtin, cho biết mặc dù chúng có nguy cơ tuyệt chủng nhưng cá mập vẫn chưa phải là ưu tiên đủ cao trong các nỗ lực bảo tồn.
Tiến sĩ Boisvert, người không tham gia nghiên cứu cho biết: “Nếu chúng ta có thể cứu cá voi, chúng ta chắc chắn có thể cứu được cá mập.
“Và chúng ta phải làm vậy, bởi vì nó gây ra những hậu quả to lớn đối với hệ sinh thái, và sự đa dạng đó đơn giản là sẽ không thể quay trở lại.”
Bước tiếp theo của các nhà nghiên cứu là tìm ra nguyên nhân dẫn đến cái chết của con cá mập khổng lồ cách đây 19 triệu năm và tại sao chúng không bao giờ quay lại.
“Câu hỏi triệu đô là câu hỏi tại sao?” Bà Rubin nói.
“Chúng tôi vẫn chưa tìm ra nguyên nhân, nhưng điều tuyệt vời về nghiên cứu này là nó tiếp tục cung cấp cho chúng tôi ngày càng nhiều câu hỏi để đi sâu vào nghiên cứu.”
15 sự thật về cừu lá (Leaf Sheep) – loài sên biển đáng yêu nhất hành tinh
Nguồn:
_https://www.abc.net.au/news/science/2021-06-04/sharks-massive-extinction-nineteen-million-years/100184322
